- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
[formae coniugationis III: 1.
pl.
fut.
act.
extorquemus :
KodPol I
p. 215 (a. 1359)
:
nulla ... seruicia ... ab incolis ... extorquemus seu repetemus.
3.
pl.
con.
praes.
act.
extorquant:
PrzPol
p. 85 (a. 1405)
:
residuitatem pecuniarum cum dampnis exigant et extorquant.
ŁASKI ComPriv
fol. 70b
:
licet nihil rapiant, nihil extorquant.]
I.
propr.
1.
wyrwać siłą, wydrzeć; vi auferre, eripere.
2.
wyciskać, wygniatać;
exprimere.
N.
mei :
AGZ XII p. 12 (a. 1436) : duos truncos mellis e-ti.
Item in imagine
lacrimas (
DŁUG. Hist. V
p. 111
)
, verbum (ab aliquo:
MPH V
p. 851, saec. XV in.in).
II.
transl.
1.
zabrać, odebrać;
adimere, auferre, tollere.
N.
vitam
zabić;
necare.
2.
znieść, odrzucić; reicere, repudiare, v.
gr.
fornicationem et omne corporis inquinamentum (
NIC. BŁ. Serm. III
p. 197
).
3.
ściągnąć, uzyskać (zwł. przemocą), wymusić; impetrare, exigere (praec. vi adhibita).
Dicitur
indebite (
SSrSil IX
p. 129,
a. 1465)
, male (
CodEp III
p. 113, a. 1461)
, metu
(
AKapSąd III
p. 29, a. 1466)
, suppliciis (
KADŁUB.
p. 115
), violenter (
StPPP VI
p. 190,
a. 1521),
sed etiam
iustitia
vel
iure (
KsgŁawKr
p. 33, a. 1368).
Glossae
Pol.
KsgGrWp II p. 259 (a. 1397) : Hanka causam ipsius perdidit ... et in bonis ipsius debent e-re wlgariter «poszczognancz».
AGZ XII p. 410 (a. 1474) : tenebit ... piscinam ad demissionem tamdiu, quousque triginta marcas ... e-et alias «wybyerze».
Praec.
pecuniam debitam, contributionem, servitium
sim., item
concordiam (
Lites III
p. 39, a. 1414)
, con
sensum (
DŁUG. Hist. IV
p. 386
)
, litteras contumaciae (contra aliquem :
AKapSąd II
p. 889,
a. 1490)
, mandatum (
Tom. XVI
p. 170, a. 1534)
,
etiam
matrimonium (
AKapSąd III
p. 29, a. 1466) .
Constr. indicatur a quo
:
a.
sq.
ab. b.
sq.
apud:
KodKKr I p. 171 (a. 1325) : fertonem ... apud cmethones recipiendo siue e-ndo.
Tom. XVI 1, p. 170 (a. 1534) : e-tum esse ... apud iudicium ... mandatum executoriale banni.c. sq. contra cf. d. sq. de. e. sq. ex. f. sq. in c. abl.
KodMp IV p. 484 (a. 1448) : pro «obiedne» ... in cmethonibus eiusdem ville exigendo seu e-ndo.Indicatur quid a. sq. acc. b. sq. pro, cf. c. sq. inf.
DŁUG. Hist. III p. 446 : mitti ad se ... aliquos barones ... marchiomagna prece magnaque instantia e-sit.Cf. Th. V 2, 2043, 36 et 48. d. sq. enunt. obi. c. ut.