- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- L.
- A.
- N.
I.
A.
hominum
(praec.
episcoporum et regum):
wybieranie,wybór,elekcja, czasem także prawo wybierania; actio eligendi,deligendi, distinguendi, quis ex pluribus eligatur, interdum fere i. q.
potestas eligendi.
Iuncturae selectae
electionem agere (de aliquo:
DŁUG. Hist. IV
p. 168
et saepius), celebrare (
AConst
p. 26, a. 1248
et saepius) expedire (
DŁUG. Hist. II
p. 421
), facere (de aliquo infra 27 et saepius), tenere (
DŁUG. Hist. II
p. 147
et saepius).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
gen.
subi.
c.
sq.
ad :
DokMp II p. 316 (a. 1439) : e-is de nobis ad ... ecclesiam Gneznensem factae.Ita saepius. d. sq. de supra 27 et passim. e. sq. in c. acc.
KodMp IV p. 356 (a. 1440) : e-is nostre in regem Hungarie.
B.
rerum
1.
wybieranie, wybór; actio eligendi, deligendi (abs. vel sq.
gen.
obi. ).
Praec.
a.
phil.
BYSTRZ. Top. fol. V IIIb : e-o est duobus bonis propositis vnius ante alterum preacceptio.
WROCŁ. Epit. fol. b VIb : agens determinat se ad aliquid agendum per liberam e-em, que est actus voluntatis et intellectus.Ita passim. Occ. fere i. q. namysł, rozwaga; deliberatio
STOB. Aret. fol. g Ia : qui alterum ledit ob iram ... sine e-e, hoc est sine antecedente deliberatione, iniuriam facit.
Ib. infra solum ille sit iniustus, qui nocet e-e et pari modo: ille iustus, qui ius agit e-e.
b.
brakowanie, sprawdzanie zawartości kruszcu w monecie; nummorum spectatio
APozn II p. 187 (a. 1487) : canonici ... circa solucionem nos multipliciter gravabant, tam in e-e monete, quam eciam in computo et repentina huiusmodi census exactione.Cf. ELECTOR Ib ELIGO I I.
Locut.
α.
vas electionis
(e
Vlg.
Act. 9, 15)
naczynie wybrane;
i. q. electum
(transl.
de B VMaria).
β.
sub electione (e
Pol.
pod brakiem)
dokonawszy wyboru; selectione facta
PP III p. 223 (a. 1452) : Hannus ... hoc lignum debet sibi Laurentio presentare in Gdansko ... sub e-e, alias «pod brakiem».
γ.
tres electiones
trzy rzeczy do wyboru; tres a pluribus res, quae alicui deli
gendae proponuntur
ŁASKI ComPriv fol. 207b : qui ... pro ... furto inculpantur ... non possunt se per iuramenta sua expurgare; tres tamen habent e-es: aut candens ... portare ferrum, aut eqs.
δ.
temporum electiones
wybieranie szczęśliwego (tzw. nieferalnego) momentu (dla dokonania jakiejś czynności); temporum (ad rem perpetrandam) commodissimorum per prodigiorum observationem captatio
ConcPol VI p. 312 (a. 1593) : sub paenarum gravissimarum animadversione ... in eos, qui... in cuiusvis rei institutione negociive actione temporum e-es, animalium aut avium occursum et voces observantes suscipiendi operis felicitatem augurarentur.
2.
wybór, zestaw wybranych rzeczy; res quaedam selectae, exempla
Visit. p. 691 (a. 1557) : sunt depicti omnes reges ... Poloniae cum summaria e-e omnium chronicarum rerum ab se gestarum.
II.
cum voce collectionis
(cf.
s.
v.
III 1) confundi videtur:
podatek, danina; vectigal,tributum
TPaw I p. 17 (a. 1502) : Nicolaus ... quitatus est de sexaginta ... marcis de e-e civili Radomiensi, quas in thesaurum dedit (nisi leg. exactione).