Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DIVISOR

Gramatyka
  • Formydivisor
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -oris
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I.
    • 1. rozjemca przy podziale majątku
    • 2. singulare: posiadacz działu, tj. części majątku
  • II. szafarz zajmujący się zarządem i rozdziałem dochodów duchownych zrzeszonych w kapitule
  • III. math.+ numerus dzielnik

Pełne hasło

DIVISOR, -oris m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
I.
1. rozjemca przy podziale majątku; divisionis (bonorum) arbiter
KsgŁawKr p. 2 (a. 1365) : dicti d-es sunt professi, quod Peszco ... satisfecit ... Georio ... de omnibus ... bonis paternalibus.
RotKość p. 169 (a. 1407) : Nicolaus ... ducit d-es contra Otthonem.
Ita saepius saec. XV—XVI.
Syn.
arbiter ( StPPP IX p. 119, a. 1482 ; KodPol II p. 959, a. 1493) , amicabilis compositor ( ib. ). Glossae Pol.
RotPyzdr p. 206 (a. 1413) : d-or alias «dzelcza».
KsgMaz I p. 195 (a. 1416) : d-es wlgariter «dzelcze», qui me cum Woyslao diviserunt.
AGZ XVI p. 376 (a. 1506) : iudex de officio suo dedit in causa inter Felicem ... et Nicolaum ... d-es alias ... «dzyelniki».
Constr.
a. sq. gen.
PP III p. 174 (a. 1449) : d-es partium Johannis ... ex vna et privignis ... ex altera.
b. sq. inter, cf. et
KodPol II p. 959 (a. 1493) : arbitri et amicabiles compositores seu d-es inter generosos Nicolaum et Andream ... tam bonorum regalium quam hereditariorum.
Inde sensu latiore: opiekun; tutor
KsgRWar I p. 9 (a. 1451) : Jacussius ... et Martinus ... existentes d-es Anne filie Pssenycze.
2. singulare: posiadacz działu, tj. części majątku; possessionis consors
TPaw VII p. 51 (a. 1418) : Staromeczski cum suis d-bus inducendo id est «czansthniki» euaserunt Nicolaum.
Cf. Słownik Staropolski s. v. częstnik.
II. szafarz zajmujący się zarządem i rozdziałem dochodów duchownych zrzeszonych w kapitule; dispensator, qui reditus canonicorum administrat
StSyn III p. 30 : quam porcionem ... dispensatori seu d-i sibi canonico dare ... districcius inhibemus.
KodKKr I p. 202 (a. 1336) : vicarii ecclesiae cathedralis quolibet anno de ... societate sua duos d-es fide dignos eligant, qui ... omnia et singula premissa ... ad eorum communitatem spectancia colligentes seruent (ed. seruant) et custodiant diligenter, quolibet die sibi et socijs ... prout sufficere poterit, fideliter diuidentes.
Ita vulgo saec. XIV—XV.
Syn.
dispensator ( StSyn II p. 30 ; ArHist V p. 374, a. 1415) ;, procurator ( DokKKr I p. 229, a. 1397 ; AKapSąd I p. 110, a. 1464).
III. math. numerus dzielnik; dividens
MARTIN. p. 6 : si aliquid manserit post divisionem ... videatur in qua proportione se habeat ad numerum d-em. Cf. ib. infra et Th. V 1, 1632,5 sq.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)