Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DIVAGOR

Gramatyka
  • Formydivagor
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ari, -atus sum
Znaczenia
  • I.
    • A. przenosić się z miejsca na miejsce, krążyć, wałęsać się, włóczyćde monachis: przenosić się z klasztoru do klasztorutułać się
    • B.
      • 1. odchodzić od kogoś, uciekać, opuszczać kogoś (zwł. współmałżonka)
      • 2. porzucać, zaniedbywać coś
    • C. (w mowie) wychodzić poza zakres tematu, wybiegać
  • II. abstr.de rebus abstr. wybiegać (na zewnątrz)

Pełne hasło

DIVAGOR, -ari, -atus sum
  • F. (de-),
  • Th.
  • Bl.
[formae act. 3. sg. ind. perf. divagavit:
RFil XXIV p. 367 (a. 1428) : qui per nemora divagavit.
inf. perf. divagasse:
ArHist V p. 110 (a. 1453) : declaramus ... Stephanum illicite ab ipsa Jachna d-ri et diuagasse.
Cf. Th. V 1,1568, 38 et 40.]
I. de hominibus
A. przenosić się z miejsca na miejsce, krążyć, wałęsać się, włóczyć; cursare, vagari. In imagine
FormJ p. 55 : in procellosis seculi fluctibus periculose hactenus d-ndo.
Tom. I p. 342 (a. 1523) : orsus ... illam silvam et labyrinthum sive sententiam, in qua hinc et inde d-tus, subjunxit preces etc.
Occ. α. de monachis: przenosić się z klasztoru do klasztoru; in aliud atque aliud monasterium se transferre
DŁUG. Hist. IV p. 191 : Wladislaus ... tria monasteria ... in Busko transtulit et ex tribus corporibus, licentiam d-ndi illis praecidens, unum concinnavit.
β. tułać się; exulari
Tom. VIII p. 204 (a. 1526) : ne mihi preterea cum filio meo ... sub tectis d-ri contingat alienis.
Constr.
a. abs. b. sq. abl. temporis
CodSil III p. 57 (a. 1332) : quas marcas perceperunt de d-ntibus tempore noctis.
c. sq. de ... ad
KsgKaz p. 111 (a. 1378) : Franczko temporibus aliquibus de foro ad forum d-tus.
Ita saepius. d. sq. in c. abl. , cf. et Th. V 1, 1568, 37 sq. e. sq. per .
B. sq. ab
1. odchodzić od kogoś, uciekać, opuszczać kogoś (zwł. współmałżonka); abire, aufugere, deserere aliquem (praec. coniugem)
ArHist V p. 101 (a. 1436) : Elizabet prole ammissa ceperat ab eo marito d-ri post aliquosque dies reueniens fuit ... post paululum iterum ab eo auffugit.
StPPP VII p. 503 (a. 1475) : Nicolaus ... ex ea quintuplicem prolem producendo ab ea ... recessit et d-atur.
Cf. etiam et saepius.
2. porzucać, zaniedbywać coś; omittere, neglegere aliquid
CorpJP II I p. 206 (a. 1512) : qui eliguntur ad beneficia seu officia, non d-entur ab eisdem officiis ... per absentiam suam (cf. ib. infra omnes absentes ab eisdem beneficiis seu officiis).
C. (w mowie) wychodzić poza zakres tematu, wybiegać; (in oratione) egredi a proposito, digressionem facere.
N. constr. sq.
extra:
ArPrawnI p. 109 (a. 1566) : si citatus in iudicium extra propositionem in citatione expressam d-ri cauillando voluerit.
II. de rebus abstr. wybiegać (na zewnątrz); egredi, excurrere
VITELO OpM p. 28 : tunc uirtus rationalis ... ad extrinseca sensibilia non d-atur, propter sensus extrinsecos impeditos et iudicat non per modum rationalem sed phantasticum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)