Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DETENTIO

Gramatyka
  • Formydetentio, detencio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1.
      • a. + coloni in fundo suo: zatrzymanie siłą, uwięzienie
      • b. iur. iur. t. t. czasowe pozbawienie wolności osobistej przez wierzyciela na skutek niedopełnionego zobowiązania
    • 2. rerum: dzierżenie, posiadanie
  • II. transl.
    • 1. coś, co zatrzymuje, zajęcie
    • 2. powstrzymanie,odwrócenie

Pełne hasło

DETENTIO s. DETENCIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • N.
I. propr.
1. hominum
a. zatrzymanie siłą, uwięzienie; libertatis ademptio, captivitas
StPPP VIII p. 384 (a. 1397) : terminum ... pro incaptiuacione hominis et d-e.
AKapSąd II p. 25 (a. 1417) : super ... captivacione et d-e ipsius per certos suos coadiutores.
Ita saepe saec. XIV—XVI. Occ. coloni in fundo suo:
StPPP III p. 89 (a. 1532) : per d-em ... coloni in fundo suo aut per arrestum proventuum eidem colono ex fundo suo provenientium.
N. glossas Pol.
AGZ XIV p. 374 (a. 1453) : non debet se excipere iuribus regalibus ... nec d-e alias «gyanczstwam».
Ib. XV p. 110 (a. 1471) : Iohannes huius faciey et d-is alias «thego lycza y yaczo» culpabilis non est.
Syn. et iuxta posita
arrestatio ( ArPrawn I p. 214, saec. XV in.) , captivitas, (in)captivatio (supra 31 et AKapSąd II p. 116, a. 1439 et saepius), incarceratio ( ib. p. 659, a. 1490). Meton,więzienie, areszt; carcer, vincula, custodia
AGZ XV p. 127 (a. 1471) : ipsum incarceravit in domo tua ... alias «wszadzyl w kasnu»; quem hominem in eadem d-e alias «w tey kazny» ipse Petrus per nobiles arestavit.
Ib. XVIII p. 141 (a. 1477) : Petrus et Iwan in d-e alias «w kaszny» regali sedent,
b. iur. t. t. czasowe pozbawienie wolności osobistej przez wierzyciela na skutek niedopełnionego zobowiązania; custodia apud debitorem propter debitum non persolutum ad tempus constituta
TPaw IV p. 291 (a. 1405) : quod si non solverit, extunc subdidit se eidem Nicolao sub d-em corporalem, ubicunque... eundem possit arestare et detinere.
KsgŁawWar p. 6 (a. 1419) : subdedit se sibi Mathiee Andreas sub d-em et non sub aliquod aliud pignus.
2. rerum: dzierżenie, posiadanie; possessio, occupatio
KodWp III p. 29 (a. 1353) : possessionem et d-em dicte ville ... Poznaniensi capitulo dimittere.
StPPP VIII p. 552 (a. 1398) : pena ... pro huiusmodi d-e hereditatis.
KodPol II p. 517 (a. 1459) : villae possessioni pacifice, acquisicioni, d-i et cessioni... presens interfui.
Ita saepius. Cf. Th. V 1, 795, 81 sq. et 796, 1 sqq.
Praec.
zatrzymanie (silą), zajęcie; retemio (vi facta)
Lites I p. 145 (a. 1339) : propter occupacionem et d-em... terre Pomoranie.
DokKKr I p. 197 (a. 1394) : decimas ... detinuerunt ... quam occupacionem, d-em et rapinam nomine ipsorum factam de decimis predictis ratam ... habuerunt.
StSyn I p. 46 (a. 1436) : qui ... d-em ... decimarum peccatum esse non estimant et pro voto suo arbitrantur sibi licere solucionem non facere earundem.
KodKrak p. 213 (a. 1450) : carnifices ... peccora ... pellere ... sine quauis d-e aut aresto permittatis.
Ita saepius.
II. transl.
1. coś, co zatrzymuje, zajęcie; occupatio, negotium
KADŁUB. p. 196 : quo tamen pernecessariis imperii d-bus perplexo.
2. powstrzymanie,odwrócenie; inhibitio, amotio
PEREGR. fol. h Va : reconciliatio amicorum significat d-em ire Dei, quam reuera detinent amici Dei, qui orant.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)