- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
- N.
I.
aliquem
usilnie prosić, błagać; exorare, obsecrare.
Additur
precibus (
AKap
p. 129,
a. 1555).
Praec. modlić się, zanosić modlitwy błagalne; orare Deum, implorare.
Occ. wielbić; adorare
ModlWW p. 66 : invoco vos ... per quotuor animalia tronum Dei d-ncia (cf. Vlg. Apoc. 19, 4 ).Indicatur quid a. sq. acc. b. sq. de:
MARTIN. OP. Marg. fol. l 3b: in oratione nil aliud debet cogitare animus quam id, de quo d-atur.Cf. Th. V 1, 600, 74. c. sq. pro :
KodWp II p. 235 (a. 1304) : qui pro suorum predecessorum et sua animabus Dominum d-bitur.
ArHist V p. 275 (a. 1403) : mandamus, ut idem dominus N. ... et eius successores pro ... salute animarum Deum Omnipotentem ... cottidie d-entur.Ita saepius saec. XV. d. sq. acc. c. inf. e. sq. enunt. fin. f. sq. con. hortativo.
II.
1.
prosić o odwrócenie (czegoś złego), starać się uniknąć czegoś; precando aliquid mali avertere
conari.
Additur
a se (
CALLIM. Greg.
p. 18
)
.
Constr.
a.
sq.
acc.
b.
sq.
enunt.
fin.
Occ.
zapowiadać coś złego; aliquid mali vaticinari
DŁUG. Hist. I p. 86 : Pompilius in omni sacramento ... murium devorationem, quae ... sequuta est, sibi d-batur eventuram.
2.
prosić o przebaczenie, przepraszać;
veniam petere, se excusare.
Indicatur
obi.
a.
sq.
acc.
ArLit I p. 19 (a. 1558): factum publice in eadem communitate d-etur.b. sq. pro: ARect II p. 40 (a. 1538).
III.
singularia
1.
dążyć do czegoś; dirigi ad aliquid
NIC. BŁ. Serm. I p. 73 : respublica ... regitur moderatione rationis ... ratio autem semper d-atur ad optima (cf. ib. II p. 83 et KomKadł p. 409).
N. glossam Pol.
RFil XXV 130 (a. 1475) : racio semper d-atur «podnoszy szye» ad optima.
2.
zaklinać się; iure iurando interposito spondere
DŁUG. Hist. V p. 558 : qui barones Hungariae alias d-bantur pro illo Kazimiro rege mori ... fide variata Mathiae regi ferebant solatia.