Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DECRETALIS

Gramatyka
  • Formydecretalis, decretalis, decretalia
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -e -is -ium
  • Część mowyprzymiotnikrzeczownik
  • Rodzajżeńskinijaki
Znaczenia
  • I. zawierający decyzję
  • II. eccl.+ epistula list papieski z mocą ustawy, zawierający wyjaśnienie w sprawie przedłożonej papieżowi do rozstrzygnięcia

Pełne hasło

DECRETALIS, -e
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • A.
  • Ha.
  • N.
I. zawierający decyzję; posiadający moc dekretu; decretorius
*CodSil(M) I p. 32 (a. 1123- 1125) : Thinciensi ecclesie ... apostolica auctoritate d-i concessione firmamus ... in Bitom «targoue» ...in Seuor ... unum macellum (cf. KodTyn p. 1; MonDipl p. 13).
Tom. IX p. 283 (a. 1527) : d-es literae ... ex cancellaria regia proficiscuntur.
II. eccl. t. t. epistula list papieski z mocą ustawy, zawierający wyjaśnienie w sprawie przedłożonej papieżowi do rozstrzygnięcia; litterae vi decreti a papa datae, quibus causa quaedam ad papam delata decernitur
MARTIN. OP. Marg. fol. a 8b : quecunque emanant ab Apostolica Sede aut dicuntur d-es epistole aut sanctiones ... aut instituta et constitutiones.
WŁODK. Den. p. 191 : scripta ... quae sunt promulgata pro instructione aut pro stabilimento fidelium, sicut sunt diversa decreta et d-es epistolae.
GLcerv p. 522 : d-is epistola proprie est, quam papa edidit cum consilio cardinalium vel sine ad alicuius consultationem, «list a dekret papieski».
Eodem sensu abs. loco
subst. decretalis,, -is f.
WŁODK. Tract. p. 276 : qui legistae ... non stant casui expresse terminato per d-em.
StPPP IV p. 80 (a. 1423) : si interdicitur ... ecclesia, non celebrantur in ea divina... secundum tenorem d-is «Alma Mater».
ZabDziej III p. 139 (a. 1491) : ex d-i tales cessiones prohibente per laicos clericis factas.
NIC. BŁ. Tract. fol. 21b : sicut dicit d-is de celebratione misse.
Ita saepius saec. XV-XVI.
Praec. pl.
zbiór dekretałów, sporządzony przez Grzegorza IX w r. 1234 i uzupełniony przez Bonifacego VIII w r. 1298, stanowiący źródło prawa kanonicznego; eiusmodi epistulae a Gregorio IX a. 1234 in corpus collectae atque a Bonifacio VIIIa. 1298 auctae, quae inter iuris canonici fontes habentur
Lites I p. 42 (a. 1320) : in hoc offendistis d-es, leges et canones.
SSrSil VIII p. 22 (a. 1459) : hic populus ... decreta et d-es fabulas esse asserit.
PH XLI p. 220 (a. 1480) : ius ... canonicum dividitur in d-es, d-es vero in quinque libros.
DŁUG. Hist. II p. 522 : Bonifacius papa VIII... sextum librum d-ium composuit.
Intelligitur liber, quo epistulae decretales continentur
AKapSąd I p. 76 (a. 1449) : ut accomodentur d-es ... castellano Poznaniensi daturo pro eis caucionem.
Ita saepius. Occ. simili sensu decretalia,, -ium n.
Lites I p. 38 (a. 1320) : expone d-ia «Cum olim» de officio delegati.
Dicitur
decretalium sedes (in universitate Cracoviensi KodUJ I p. 3, a. 1364) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)