Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DAMNIFICO

Gramatyka
  • Formydamnifico, dampnifico
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
  • I. wyrządzić (pass. ponosić) szkodę
  • II.
    • 1. iur. iur. t. t. doprowadzić do skazania na zapłatę
    • 2. ganić

Pełne hasło

DAMNIFICO s. DAMPNIFICO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • N.
I.
I. wyrządzić (pass. ponosić) szkodę; damnum inferre (pass. pati). Eodem sensu refl.
TPaw VII p. 112 (a. 1419) : in hoc ego d-ui me in LXta capetibus frumentorum.
Syn.
aliquid damni facere ( StPPP IX p. 164, a. 1495).
N. locut.
pecora dampnificaverunt eum przyniosły mu szkodę; damno ei fuerunt
AGZ XIII p. 55 (a. 1437) : abstulisti sibi viginti peccora cornuta, in quo ipsum predicta peccora d-verunt veluti viginti marce.
Constr.
a. indicatur cui damnum illatum sit
α. sq. dat.
β. sq. acc. b. indicatur qua in re sq. in c. abl.
KodMp I p. 133 (a. 1286—9) : ne insultus ... Tartarorum ... predictos fratres oporteat ... formidare aut in rebus domus ... d-ri (ed. -re).
AKapSąd III p. 4 (a. 1449) : petivit... eum ... sibi condempnare in III sexagenis, in quibus ipsum ... d-vit. c. indicatur qua re
α. sq. abl.
StPPP VII p. 22 (a. 1497) : quod ipse d-vit ipsum nobilem ... custodia nocturnali, quae custodia super eum venit illa nocte, in decem florenis.
β. sq. cum:
AKapSąd III p. 18 (a. 1465) : in expensis d-vit ipsam cum eo ad VI florenos.
γ. sq. ob (post pass. )
ArPrawn I p. 223 (saec. XV in.in) : d-or ob desidiam tepiditatemque coloni,
δ. sq. per:
AKapSąd II p. 6 (a. 1409) : d-vit plebanum ... per furtivam tracturam piscium in lacu ... in V marcis.
DokKKr I p. 341 (a. 1413) : ne ... ecclesiam ... per alienationem decimae ... d-ri contingat.
Ita saepius, d. indicatur damni pretium
α. sq. ad:
AKapSąd II p. 101 (a. 1437) : ipsi nobiles ... in campo... ipsum d-ant ad tresmarcas.
ArPrawn I p. 240 (saec. XV in.in) : in eo ad centum marcas d-sti.
Ita saepius. Eodem sensu usque et ultra:
Lites I p. 96 (a. 1339) : rex ... d-tus est usque et ultra quindecim milia marcarum.
β. sq. in c. abl.
KodWp II p. 342 (a. 1318) : Pribislaus ... pro trecentis marcis ... in quibus d-vit ecclesiam ... hereditatem suam ... ecclesie... libere contulit.
KodPol II p. 354 (a. 1403) : Nicolaum canonicum in media sexagena grossorum fore d-tum.
N.
in totidem :
AGZ XVII p. 163 (a. 1478) : tu ... ipsum in totidem d-sti (ed. danificasti).
2. terram, bona
sim.: zniszczyć; vastare
KodPol II p. 765 (a. 1385) : nos et homines nostri... regnum Poloniae non debeamus medio tempore vastare, d-re, inquietare vel quomodolibet molestare.
*CodVit p. 106 (a. 1404) : terras vestras denuo d-at.
Ita saepius. Occ. pascua wypasać? depascere?
KsgCzer p.32 (a. 1410) : pueri... proventu nullo gaudere debent in patris porcione, similiter equiverso, exceptis pascuis d-ndis.
II.
1. iur. t. t. doprowadzić do skazania na zapłatę; efficere, ut adversarius iudicis sententia ad solvendum compellatur.
Constr.
a. sq. abl. b. sq. in c. abl.
AKapSąd III p. 148 (a. 1510) : ipsorum iuramento falso d-verunt ... Thomam in XII sexagenis.
2. ganić; vituperare. Occ. przynosić uszczerbek,ujmować; detrimentum facere, detrahere
KsgLub p. 4 (a. 1443) : diem ... eundem ambabus partibus damus... nulli juri d-ndo.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)