- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
- H.
- N.
KodPol III p. 383 (a. 1423) : conventus monasterii Sancti Crucis Calvi Montis.
PP III p. 92 (a. 1441) : post festum Sancti Crucis Exaltacionis.
ArHist III p. 415 (a. 1559) : de armis ... babati cum duobus crucibus.Cf. Th. IV 1255, 15 sqq. generis incerti
KodPol II p. 886 (a. 1443) : pro ... cruce aurea lapidibus preciosis adornato.]
I.
propr.
1.
krzyż jako narzędzie męczeńskiej śmierci; supplicii instrumentum.
Dicitur
contumeliosa (
KodMp IV
p. 231, a. 1426).
Simili sensu crucis patibulum (
KodMp IV
p. 231,
a. 1426
et saepius).
Praec.
krzyż, na którym ukrzyżowano Chrystusa; patibulum, in quo Christus mortuus est.
Dicitur
dominica (
ArPrawn I
p. 22,
saec. XV in.
), salvifica (
PAUL. CR.
p. 106,
v. 90
), sancta (
ArPrawn V
p. 75, a. 1474)
, vivifica (
CodEp II
p. 240, a. 1430
;
AKapSąd II
p. 519, a. 1440).
Occurrit saepius in ecclesiarum appellationibus,
v.
gr.
PrzywKr p. 2 (a. 1324) : ecclesie Sancte C-is in Cracouia.Ita saepius saec. XV—XVI.
N. explicationem
DŁUG. LibBen II
p. 27
: ecclesia Sanctae C-is sive passionis Jesu ... in Kleparz.
Simili sensu per ellipsim abs.
KodMp I p. 9 (a. 1206) : Sancte C-is abbas de Monte Caluo.
RachJag p. 197 (a. 1394) : pictoribus ad Sanctam C-em in Lisszecz.Ita saepius.
Item in appellatione plateae (Cracoviae)
KsgŁawKr p. 94 (a. 1373) : in platea Sancte C-is.Ita saepius ib.
N. dies festos sanctae Crucis
α.
Exaltatio
święto Podwyższenia Krzyża św.
(14 września); die 14 Septembris celebrari solita
(
KsgŁawKr
p. 15, a. 1367
et vulgo
saec.
XV—XVI).
β.
Inventio
święto Znalezienia Krzyża św.
(3 maja); die 3 Maii celebrari solita(
DokMp I
p. 130, a. 1362
;
ArHist VIII
p. 313, a. 1499)
.
Simili sensu etiam
(sanctae) Crucis :
KodPol I p. 112 (a. 1280) : qui predictam ecclesiam ... in utroque festo C-is ... devote accesserint.
StPPP VIII p. 12 (a. 1376) : in vigilia sancte C-is.Ita saepius saec. XV— XVI.
2.
singulare: szubienica; patibulum
GALL p. 468(= 135, 5 M.) : Bolezlavus ... c-em civibus Glogoviae, si ... castrum reddiderint, est minatus.
RFil XXII p. 17 (saec. XV) : c-i damnat «ssvbyenyczy ossodzy».
II.
meton.
A.
1.
wizerunek krzyża, krucyfiks;
crucis (praec. Christi cruci affixi) effigies
KsgŁawKr p. 20 (a. 1367) : c-em circumdatam argento.
StPPP VIII p. 167 (a. 1385) : sub c-e in iudicio.
Ita vulgo saec. XV—XVI. Cf. Th. IV principaliter uirtutis uisiuę organum (cf. imaginem in textu ib. ).
NIC. BŁ. Serm. II p. 233 : humor c-us ... est necessarius oculo ad videndum.