- S.
- B.
- BJ.
- H. (-do)
I.
de hominibus
A.
propr.
udzielać odpowiedzi, odpowiadać (komuś); respondere, responsum dare, mutuo alloqui aliquem
SSr- Sil VIII p. 208 (a. 1463) : in his autem, que in arbitrio meo stabunt, eorum ad me exhibitionibus c-bo.
AGZ XVII p. 506 (a. 1504) : procurator actoris dixit ... pono memoriale, quia reus ipse michi non c-it super hoc.
N.
part. praes.
loco
subst.
: ten, kto utrzymuje z kimś listowny kontakt;
qui litterarum commercio cum aliquo iunctus est
*Tom. IV p. 388 (a. 1518) : a domino Georgio ... c-nte nostro accepimus literas datas Cracovie.
B. transl. 1. a. alicuius desideriis, votiszastosować się, spełniać; obsequi, exsequi, respondere
CALLIM. Hist. p. 25 : votis omnium c-isset, dum puer coalesceret.
*Tom. III p. 383 (a. 1515) : cujus desideriis ... c-re sumus percupidi.b. odwzajemniać, odpłacać, odwdzięczać się; mutuam alicui gratiam referre, satisfacere, remunerari
CodVit p. 743 (a. 1426) : inbecillitas virium mearum gratibus c-re non sufficit.
URSIN. fol. C IIb(= 70, 27 W.) : si pro ista tua in me benignitate ... omnes mundi opes ... tibi vellem rependere, non eis possent ... satis c-re (cf. Tom. II p. 103, a. 1512; ib. III p. 120, a. 1514).
N. in malam partem
CodEp III p. 245 (a. 1476) : nobis ... regis Hungarie hostilitati armis et adversitate c-ntibus.
2.
upodabniać się do kogoś; alicui consimilem fieri
NIC. BŁ. Serm. III p. 73 : sic exinaniti (ed. exananiti) c-amus ei, de quo apostolus [dixit etc. (cf. Vlg. Philipp. 2, 7]).
3.
iur. rościć sobie prawo do czegoś; aliquid sibi vindicare
KodMp I p. 368 (a. 1370) : Clemens ad eandem partem domini Petri quidquam non c-re, neque eum impedire debet (cf. StPPP II p. 173, a. 1408).
II.
de rebus
1.
odpowiadać (czemuś), być odpowiednim, stosownym; congruere, aptum, accommodatum esse
WROCŁ. Epit. fol. d Va : partes loci debent c-re et commensurari partibus locati (cf. id. EpitConcl fol. q Ia).
Id. EpitConcl fol. q Va : pena debet c-re culpe (cf. MARTIN. OP. Marg. fol. q 2b).Plerumque part. praes. loco adi. : właściwy, odpowiedni, stosowny, równoważny; congruus, aptus, idoneus, accommodatus
Lites II p. 381 (a. 1343) : littere quoque et instrumenta ... c-ntes sub forma reversa.
DokMp I p. 156 (a. 1366) : dedimus ... mansum ... pro ipsius ... manso, quem apud ipsum recepimus c-ntem (cf. StPPP VII p. 224, a. 1544).
DŁUG. Hist. V p. 252 : ultio divina ... pro tam crudeli spolio ... c-ntem tribueret vicissitudinem.
Praec. phil.
a.
sensu logico
BYSTRZ. AnalPost fol. i Ib : demonstratio vniuersalis ... non est euidentior in inferendo demonstratione particulari sibi c-nti in inferendo.
Id. ParvLog fol. Z IVa : licet vocalis propositio sit eadem mentalis, tamen sibi c-ns erit alia (cf. ib. fol. L IIIa).b. sensu math.
VITELO Opt. p. 64 : neque cadit lux ... in punctum mathe maticum corporis oppositi, sed in punctum sensibilem c-ntem omnibus punctis mathematicis indiuisibilibus.
2.
pozostawać w określonym stosunku (podobieństwa, równości, proporcji itp.) do czegoś, zgadzać się z czymś; certa quadam ratione (similitudine, aequalitate, proportione sim.) alicui rei respondere, convenire
DŁUG. LibBen I p. 556 : fundavit ... quatuor vicarias ... quae quatuor praelaturis et ... praebendis ... c-rent.
Id. Op. p. 7 : vitae splendori lux quoque et venustas c-ret sermonis.
GŁOG. Hisp. fol. 2a : libelli ... Petri Hispani non c-ent libris magnis Aristotelis.
StPPP VI p. 368 (a. 1527) : conclusio decreti non c-et principali.
Praec. phil.
a . sensu logico
BYSTRZ. Log. fol. v IIa : quandocumque conceptus c-ns voci vel scripture significat rem ad extra.
N. part.
p
raes. loco subst. :
ib. fol. t Va : quod, quemuis hominem esse animal, sit aliquod compositum ex duabus formalibus c-ntibus subiecto et predicato.b. sensu geom.
VITELO Opt. p. 41 : omnes ... anguli ad basim pyramidis »ALMOP«angulis ad basim pyramidis»ABCEF« sunt maiores, quilibet scilicet suo c-nti.