Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COOPEROR

Gramatyka
  • Formycooperor
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ari, -atus -o
Znaczenia
  • współdziałać, współpracować z kimś, przyczyniać się do czegoś, pomagać

Pełne hasło

CO-OPEROR, -ari, -atus sum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc. (-atus),
  • B. (-o),
N ( -o
) [formae act. : inf. cooperare
*PommUrk VI p. 220 (a. 1324) : ad hoc fideliter c-re.
Cf. infra 1309, 35 et 1309, 37. 3. pl. ind. perf. cooperarunt infra 1309, 28. 2. pl. fut. I cooperabimus:
SSrSil IX p. 261 (a. 1468) : cogitabimus et cooperabimus modumque dabimus.
3. pl. fut. I cooperabunt infra 1309,23 et
AKap p. 20 (a. 1531) : cooperabunt ipsi domini, ut dominus ... faciat... moderationem.
]
współdziałać, współpracować z kimś, przyczyniać się do czegoś, pomagać; una cutn aliquo laborare, adiuvare aliquem, vim habere ad aliquid perficiendum.
N. glossas Pol.
RFil XXIV p. 86 (a. 1418) : Domino c-nte «sz boszko pomoczo».
Ib. XXV p. 147 (saec. XV) : Domino c-nte «z bozego zrządzenya».
Plerumque in locut. Dei (divina, Spiritus Sancti) cooperante gratia (clementia: *KodKKr i p. 69, a. 1257 ; *Lites II p. 424, a. 1400 et saepissime), item Altissimi misericordia ( MPH VI p. 493, saec. XV ex.ex) , Deo, Spiritu Sancto ( et KodKKr II p. 80, a. 1381) , caelesti numine ( AKapSąd II p. 859, a. 1530) sim.
Dicitur etiam
gratia cooperans ( WROCŁ. EpitConcl fol. p IVb).
Praec.
cooperari (in aliquo, apud aliquem), ut aliquid faciat przyczynić się, wstawić, wyjednać u kogoś, aby coś zrobił; impetrare aliquid alicui ab aliquo, gratia alicuius efficere, ut alter aliquid faciat
CodVit p. 771 (a. 1427) : precamur ... quatenus in ipso duce Michaele ... taliter velitis c-ri, ut ipsum Johannem velit suscipere in suum familiarem, vestra cooperacione mediante.
CodEp III p. 370 (a. 1490) : promittentes ... ad hoc c-ri apud suam serenitatem ... ut Stephanus possit indemnis remanere.
Cf. etiam infra 25 sq. et sq.
Constr.
a. abs. b. sq. dat.
KodKKr I p. 117 (a. 1284) : suo domino c-ri per omnia.
KodWp II p. 474 (a. 1335) : fideliter mutuo sibi c-bunt contra quemlibet.
Ita saepius. c. sq. ad :
KodMp I p. 138 (a. 1290) : inuidie suggestionibus c-ntibus ad hoc.
KodUJ II p. 23 (a. 1443) : missarum pro vivis et defunctis, qui ad hoc testamentum c-arunt.
Ita passim. d. sq. contra aliquem supra 24 et
KodWp II p. 473 (a. 1335) : quod fideliter ipsis c-etur contra quemlibet.
e. sq. in c. acc . DŁUG. Op. p. 204 ex Vlg. Rom. 8, 28. f. sq. in c. abl.
Lites II p. 185 (a. 1413) : Cruciferis c-ndo in pungna etc.
g. sq. per cf. h. sq. quod
* Ztschr. XXXI p. 237 (a. 1482) : Saxones velle c-re, quod presidia ... revocarentur.
i. sq. ut :
KsgŁawKr p. 142 (a. 1376) : petentes ... ut dicta pecunia persolvatur, velint c-re.
CodEp III p. 19 (a. 1447) : dignetur paternitas vestra graciose c-ri, ut ea ... sibi in rationem admittantur.
Ita saepius.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)