Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONSPIRO

Gramatyka
  • Formyconspiro
  • Etymologia inter verba deponentia enumeratur.
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. zgadzać się, godzić na coś, jednomyślnie działać
  • II. sprzysięgać się, spiskować
  • III. pretendować, mieć pretensje

Pełne hasło

CON-SPIRO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • BJ.
  • Dc.
[dep. modo usurpatur
Gramm. p. 214 (saec. XIV) : c-or
(inter verba deponentia enumeratur).
CodEp II p. 457 (a. 1445) : Veneciani viri traditores c-ti cum Turcis fraudulenter terga ... dederunt.
*AAlex p. 55 (a. 1502) : Turci adversus ipsam Cristianitatem ... c-ti fuissent.]
I. zgadzać się, godzić na coś, jednomyślnie działać; consentire, convenire, assentiri, concorditer agere.
Constr. sq.
ad vel in c. acc.
II. sprzysięgać się, spiskować; coniurare.
Syn. et iuxta posita
confoederari ( *CodEp III p. 360, a. 1489) , coniungi ( *Tom. II p. 279, a. 1513) , coniurare ( AKapSąd II p. 127, a. 1440).
Constr.
a. abs. b. sq. ad c. gerundivo. c. sq. contra :
KodLit p. 173 (a. 1413) : quomodo contra ... Ordinem ... cum paganorum exercitibus uellemus c-re.
Ita saepissime.
N. sq. gerundivo
AKap p. 25 (a. 1533) : contra quam ecclesiam... exspoliandam c-verunt.
d. sq. cum. e. sq. de :
AKapSąd II p. 127 (a. 1440) : an coniurassent aut c-ssent de celanda ... veritate.
f. sq. in c. acc. personae vel rei. g. sq. inter se :
Dogiel I p. 142 (a. 1539) : mercatores c-ant inter se, ne justum quisquam pretium offerat.
Cf. Th. IV 501,68. h. sq. pro :
*Tom. II p. 279 (a. 1513) : principes conjunctos et c-ntes pro defensione fidei catholice.
i. sq. enuntiato finali.
III. pretendować, mieć pretensje; ad aliquid aspirare, obtinere velle
KodWp II p. 588 (saec. XIV medio ): filii prioris matrimonii ad paternam partem nequeant c-re (cf. StPPP I p. 161 in versione Pol. przyjść).
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)