- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- BJ.
- A.
- N.
I.
A.
res
1.
schować, ukryć; abscondere, occulere,
celare.
Syn.
abscondere (
GŁOG. Alex. I
fol. 99a
)
.
N. glossam Pol.
RFil XXIII p. 305 (a. 1444) : c-tam ... «zachouaną, zathaioną».
Simili sensu
conditum facere :
CodEp III p. 61 (a. 1452) : ea secreta c-ta faciam.
Praec.
telum, gladium (in vaginam
frequenter in imagine
) zaprzestać walki; ab armis conquiescere.
N. constr. sq.
pro :
Dogiel V p. 187 (a. 1526) : pro ... pace Ecclesiae conservanda nunquam gladium suum c-at.
2.
pokryć, okryć, kryć; tegere, obducere
RFil XXXVI p. 410 (a. 1470) : glacies iam gramina c-it Sithoniaeque nives.
DŁUG. LibBen I p. 1 : arx Cracoviensis regum corpora c-it.
Praec.
gemmis, auro
pokryć, ozdobić; munire, ornare
AH XLII p. 58 (saec. XV) : throno auro, gemmis c-to.
Tom. XIV p. 246 (a. 1532) : crux ... auro c-ta.
B.
homines
1.
in carcerem
wtrącić do więzienia;
conicere.
2.
złożyć, pochować;
sepelire.
II.
A.
concr. założyć, zbudować; construere, fundare (v.
gr. ecclesiam, urbem, altare).
N.
α.
limites
wyznaczać granice; signare, constituere
DŁUG. Op. p. 415 : episcopus ... inter bona episcopalia ... et ... monasterii ... limites c-bat.
β.
versualia
wpisać rubra; scripturam rubro colore distinguere
CracImpr p. 25 (a. 1493) : psalterium ... illuminare ... versualia c-re.
B.
abstr.
1.
stwarzać, tworzyć; creare
a.
animantes (de Deo).
b.
res
abstr.
, v. gr. artem, doctrinam, opus sim.
N. locut.
α.
lucrum
ciągnąć zysk; lucrari
NIC. BŁ. Serm. II p. 181 : qui ... lucra non c-it, nisi alius gemuerit.
β.
munus
dawać podarunek;
i. q. dare
CALLIM. Rhet. p. 148 : patrimonium consumpserat c-ndis muneribus.
γ.
exterminium
spowodować zagładę;
perniciem parare
DŁUG. LibBen I p. 576 : alterum post multa saecula ... c-ns exterminium Templariorum.
2.
carmen, librum
ułożyć, napisać;
componere, conscribere.
Item
litteras (
CodVit
p. 107, a. 1404
:
litteras ... sub quocumque tenore verborum ... c-tas et confectas),
salvum conductum (
CIOŁ. Lib. I p. 144 : sub quacunque forma verborum ... c-re saluum conductum),tractatum (
DŁUG. Hist. V p. 50 : universitas ... Cracoviensis ... tractatum ... c-erat...in quo etc.), dialogicam seriem (i. e. dialogum
ADAM p. 297 : dialogice c-ndae seriei libellum ... elaborare),declarationem ( StCrac p. 55, a. 1478).
N.
corpus historiae :
DŁUG. Op. p. 397 : novum c-ndo corpus de annalibus Polonorum historiae.
3.
legem, canonem, decretum
sim.:
ustanowić; constituere, auctorem esse.
Syn.
edere (
KodMp IV
p. 467,
a. 1447
;
StKapWł
p. 150, a. 1524)
, facere (
BreslUB
p. 154, a. 1343
;
KodMp IV
p. 467,
a. 1447).
Item
condiciones perpetuae amicitiae (
Tom. VII
p. 282, a. 1525)
, libertates (syn. facere:
BreslUB
p. 154, a. 1343
; cf.
KodUJ I
p. 29,
a. 1400)
, ordinationem (
Visit. p. XLI, a. 1424)
, plebiscitum (
ArPrawn VI
p. 33, a. 1580)
, pacta (
DŁUG. Hist. V
p. 153
;
;cf.
MIECH.
p. 315
)
,
praec. testamentum (
KodWp I
p. 389, a. 1271
et saepissime,
cf. Th. IV 153,56
sq.
).
Syn.
creare (
KodKKr II
p. 159, a. 1391)
, disponere (
AKap Sąd III
p. 169, a. 1513)
, facere (
KodKKr II
p. 159,
a. 1391
et saepius), ordinare (
ib. AKapSąd III
p. 73, a. 1499).
4.
pacem, unionem
zawrzeć (pokój, porozumienie); inire
PP II p. 194 (a. 1454) : in vnione et liga per ipsos Prussiae cives ... sincere inita et c-ta (cf. Dogiel IV p. 146 et DŁUG. Hist. V p. 162).
DŁUG. Hist. V p. 76 : pacem ... in dolo c-tam.
ŁASKI ComPriv fol. 146a : firmitatem paci c-te infundat.Cf. Tom. XIII p. 35 (a. 1531) et Th. IV 153,56.