Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONCILIUM

Gramatyka
  • Formyconcilium
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ii
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. eccl.
    • 1. + generale sobór
    • 2. eccl.+ provinciale synod
    • 3. + cardinalium konsystorz papieski
  • II. zebranie, zgromadzenie, zjazd
    • α. wiec zwoływany przez księcia
    • β. rada panów
    • γ. zgromadzenie mieszczan
  • III. + consilii; consilium

Pełne hasło

CONCILIUM, -ii n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. eccl. t. t.
1. generale et abs. : sobór; episcoporum totius orbis Christiani conventus de rebus ecclesiasticis deliberantium
KodWp I p. 133 (a. 1233) : secundum constitucionem c-ii Lateranensis.
MARTIN. OP. Chr. p. 241 : cuius initio imperij Chalcedonense c-um geritur.
WŁODK. Op. p. 424 : decretum generalis c-ii Toletani.
Ita passim, praec. addito adi. loci. Simili sensu sacrum ( ArPrawn I p. 23, a. fere 1400 et passim). Additur oecumenicum ( ArPrawn I p. 449, a. 1557) .
N. meton.
uchwała soboru; concilii decretum
StSyn III p. 7 (a. 1320) : oportet enim iuxta c-um generale discretum esse sacerdotem et cautum.
2. provinciale synod; provinciae eccl. episcoporum conventus, synodus
MPVat III p. 14 (a. 1227) : cum Gnesnensis archiepiscopus ... ipsum episco pum Cracoviensem ... pro celebrando c-o provinciali citasset.
MARTIN. OP. Marg. fol. c 2b : c-um prouinciale requirit praesentiam archiepiscopi.
Simili sensu
episcopale ( StSyn IV p. 32, a. 1420) , synodale ( *CodEp III p. 435, a. 1496).
3. cardinalium konsystorz papieski; cardinalium consessus
ArPrawn I p. 252 (a. 1440) : de c-o cardinalium (cf. ib. infra ad totum collegium cardinalium).
II. zebranie, zgromadzenie, zjazd; conventus, coetus, consessus.
Syn.
conventio, synodus ( DŁUG. Hist. III p. 258 ).
Praec.
α. wiec zwoływany przez księcia; procerum conventus a duce convocatorum
KodMp I p. 14 (a. 1212) : in pleno approbantes c-o (cf. supra cum essemus in colloquio constituti Lestco dux Minoris Poloniae ).
Ib. p. 27 (a. 1237) : coram c-o nostro ducis et nostrorum baronum.
β. rada panów; procerum consilium
DŁUG. Hist. II p. 35 : in frequenti c-o a caesare dato fraternis facinoribus ... disseruit Boleslaus dux.
Ib. III p. 258 : cum ... praelatis ... militibus et nobilibus, consulibus ... et officialibus ... universis synodum, conventionem et c-um celebravimus.
N. glossas Pol.
GLcerv p. 507 : c-um «zbor, seym» (cf. RFil XXII p. 17, a. 1466).
γ. zgromadzenie mieszczan; oppidanorum conventus
GLlw p. 233 : c-um «gromada ... mieyscski gmin».
III. confunditur cum voce consilii; mylnie zamiast consilium rada, zamysł
KodWp II p. 9 (a. 1288) : duos mansos ... liberos fecimus ab omni census solutione ... de c-o sculteti dicte ville.
CodVit p. 1005 (a. 1416) : cur abiecistis c-um pietatis et abistis (ed. ab istis) cum c-o impiorum?
MPH III p. 216 (saec. XVI) : magister Prussie ... cum suis cuntoribus intravit c-um, quod debent linguam Polonorum totaliter extirpare.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)