Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COLLEGIATUS

Gramatyka
  • Formycollegiatus, colegiatus, collogatus, collegiatus, collegiata
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um -i -ae
  • Część mowyprzymiotnikrzeczownikrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • de hominibus: należący do kolegium
    • I. + Studii Cracoviensis członek kolegium uniwersyteckiego
      • α. + regalis
      • β.
      • 2. członek cechu
      • 3. członek zgromadzenia zakonnego
      • 4. nazwa urzędnika książęcego
    • II.
      • 1. + ecclesia s. Mariae Magdalenae Sandomieriensis Curzeloviensis Kielcensis inkolegiata, kościół, przy którym znajduje się grono kanoników, zorganizowanych w kapitułę

Pełne hasło

COLLEGIATUS s. COLEGIATUS s. COLLOGATUS, -a, -um
  • F.
  • Th. (subst.),
  • H.
  • Ha.
  • N.
  • H.
de hominibus: należący do kolegium; socius collegio adscriptus
KodUJ I p. 43 (a. 1401) : magistri c-i ... duos magistros eligent ... quos ... seniori presentabunt.
Ib. p. 80 (a. 1409) : magister c-us promotus ad ... cancellariam.
Saepissime abs. loco
subst. collegiatus,, -i m.
I. Studii Cracoviensis et abs. : członek kolegium uniwersyteckiego; collegii professorum socius
KodUJ I p. 29 (a. 1400) : doctoribus et magistris ac c-is studii ... Cracoviensis.
ArLit I p. 16 (a. 1421) : quilibet beneficiatus seu c-us in sui absencia suum legittimum habeat procuratorem.
DŁUG. LibBen I p. 228 : pro uno perpetuo c-o in universitate.
Additur
collegii :
KodUJ II p. 134 (a. 1452) : c-um maioris collegii artistarum regis Wladislai.
GŁOG. Don. fol. A 2a : ego magister Johannes Glogouiensis ... maioris collegij artistarum c-us (cf. id. Alex. II fol. A lb; id. Porph. fol. a Ia).
N.
α. regalis i. e. adscriptus collegio a rege Wladislao a. 1400 instituto
KodUJ III p. 46 (a. 1476) : pro promotis et c-is regalibus (cf. KodKrak p. 165, a. 1421 : c-o in collegio regis Wladislai).
Opp.
minor i. e. collegii novi socius
KodUJ III p. 46 (a. 1476) : fundamus ... collegium nostro collegio maiori vicinum pro ... inhabitatione minorum c-orum.
Concl. p. 43 (a. 1479) : decretorum baccalariis et c-is minoribus.
β. sq. gen. personae, quae beneficium pro collegii sociis sustinendis instituit
KodUJ III p. 46 (a. 1476) : domum muratam ... de qua c-us domini Stobneri ... censum tollebat.
Ib. infra c-i ... dominorum Nowkonis, Stobneri ... magistri Martini dicti Rex etc.
2. członek cechu; fabrorum collegii socius
AGZ III p. 153 (a. 1403) : si aliquis aliquem de c-is collegii carnificum ... maledixerit etc.
GLcerv p. 503 : c-i, aliqui de collegio vel artificio veluti pistorum, sutorum, fabrorum.
3. członek zgromadzenia zakonnego; communitatis monachorum socius
GLcerv p. 503 : c-i, aliqui de collegio ... monachorum.
4. nazwa urzędnika książęcego; principis magistratus quidam
KADŁUB. p. 36 : Zemovit ... nationibus subactis quinquagenarios, centuriones, c-os, chiliarchos instituit.
II. de rebus
1. ecclesia kolegiata, kościół, przy którym znajduje się grono kanoników, zorganizowanych w kapitułę; ecclesia, in qua canonicorum collegium est
KodKKr I p. 74 (a. 1258) : exstruxit tam cathedralem quam c-as ... ecclesias.
KodWp II p. 35 (a. 1290) : cathedralis, c-e aut conventualis ecclesiarum prelatus.
Ita saepissime, addito ecclesiae titulo, v. gr. s. Mariae Magdalenae ( AKap p. 24, a. 1533), vel adi. loci, v. gr. Sandomieriensis ( MPVat II p. 307, a. 1345—1354), Curzeloviensis ( AKapSąd II p. 62, a. 1425) , Kielcensis ( KodMp IV p. 429, a. 1444), item sq. in :
APozn I p. 225 (a. 1455) : ecclesie c-e in Srzoda.
Simili sensu abs. loco
subst. collegiata,, -ae f.
AKapSąd III p. 14 (a. 1461) : canonicus c-e Polthoviensis.
APozn I p. 430 (a. 1470) : canonici c-e sancte Marie Sredensis.
Ib. p. 184 (a. 1515) : prepositus c-e s. Michaelis.
Ita saepius.
N.
grono kanoników; canonicorum collegium
AKapSąd I p. 55 (a. 1443) : collegium sive ecclesia c-a transferatur ... ad ecclesiam s. Marie in ... Poznan.
2. locus zgromadzenie zakonne, klasztor; monasterium, coenobium
LeubUrk p. 48 (a. 1213) : cum plantatur religio, loca c-a fundantur, in quibus ... reboat gratiarum accio et uox laudis (cf. KodWp I p. 116, a. 1230).
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)