Ogólne
Pełne hasło
Więcej

BENEPLACITUM

Gramatyka
  • Formybeneplacitum
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. abstr.
    • 1. wola, chęć, życzenie
      • α.
      • β. + ad (iuxta, secundum) beneplacitum alicuius suum) wedle czyjegoś (zwł. własnego) uznania, chęci
      • γ. + in beneplacito alicuius esse (stare) zależeć od czyjejś woli
      • δ. + ad (in) alicuius beneplacitum aliquid concedere
    • 2. zgoda, pozwolenie
  • II. concr. concr. postanowienie, decyzja

Pełne hasło

BENEPLACITUM, -i n.
  • F.
  • Th. (rec.),
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
  • H.
  • N.
I. abstr.
1. wola, chęć, życzenie; voluntas, arbitrium, votum
KodKKr I p. 62 (a. 1255) : Premis laus capitulo Cracoviensi paratam ad quaevis b-a voluntatem.
PommUrk II p. 527 (a. 1284) : ex proprii cordis b-o ... congregationi sanctimonialium ... contulimus ... proprietatem ville.
Syn.
voluntas: Dogiel I p. 152 (a. 1362).
N. glossam Pol.
GLb p. 12 : b-um «dobrovolnoscz».
N. locut.
α. per abundantiam beneplacitum voluntatis ( StPPP II p. 149, a. 1403 et saepius), mandatorum ( KodWp III p. 459, a. 1377) . item beneplaciti consilium ( NIC. BŁ. Serm. I p. 100 ) , arbitrium ( PP II p. 119, a. 1450) , voluntas ( ArSang I p. 3, a. 1386 et saepius), votum ( PP II p. 9, a. 1441).
β. ad (iuxta, secundum) beneplacitum alicuius (praec. suum) wedle czyjegoś (zwł. własnego) uznania, chęci; ad arbitrium ( KsgŁawKr p. 148, a. 1390 et saepius).
Item
ad beneplacita ( KlQu p. 21, a. 1443) , de (pro) beneplacito ( KodWp I p. 49, a. 1206 et saepius), in sibi beneplacitis ( Somm. II p. 106, a. 1395 : nullus finis in negociis nisi in sibi b-is haberi potuit).
N.
de tempore: tak długo, jak się komuś spodoba; usque dum alicui placuerit
*KodWp III p. 591 (a. 1387) : terciam partem ... decime ... usque ad nostrum b-um suspendimus per presentes.
StPPP II p. 162 (a. 1405) : Maczco ... subiudici ... seruiturum ad b-um eius se obligauit, neque sine licentia ipsius ab eodem recedere.
γ. in beneplacito alicuius esse (stare) zależeć od czyjejś woli; ex arbitrio alicuius pendere
*PreussUB I 2 , p. 425 (a. 1297) : quicquid de mulctis iudicialibus duxerimus indulgendum ... in nostro stabit b-o.
NIC. BŁ. Tract. fol. 77b : hore Beate Virginis ... non precipiuntur per ... constitutionem Ecclesiae... ergo sunt in b-o.
δ. ad (in) alicuius beneplacitum aliquid concedere oddać do czyjejś dyspozycji ( ArPrawn I p. 11, a. 1440 : duas ... villas ... ad eorum b-a concesserunt).
Simili sensu
donare ( KsgŁawKr p. 148, a. 1390 : medietatem bonorum ... donavit ad sue b-um voluntatis), item ponere (
CodVit p. 71, a. 1401 : prefixionem ... loci ... ad b-a c(elsitudi)nis vre regie in toto ponimus)
; transmittere (
DŁUG. Hist. V p. 649 : ad b-um ... caesaris quattuor millia ... equitum et peditum)
; se offerre (
FormJ p. 47 : Georgius ad studentes excusat se de exercitio rethoricali offerens se ad b-a eorum.
CIOŁ. Lib. II p. 86 : sinceritati vestre ad paria vicessitudinum b-a nos offerimus).
2. zgoda, pozwolenie; consensus, permissio
KodMp II p. 29 (a. 1221) : hoc ... feci de b-o et assensu capituli nostri Gnesnensis.
KsgHenr p. 80 : villam ... abbati ... tradidit ... de suorum fratrum b-o et consensu.
Dogiel IV p. 211 (a. 1520) : conventus ... sub b-o ... regis Ludovici fuerit ... conclusus.
II. concr. postanowienie, decyzja; decretum, mandatum, sententia
* Lites I p. 70 (a. 1338) : apostolicis ... b-is et mandatis.
*KodWp III p. 684 (a. 1395) : huiusmodi b-um eadem auctoritate duxerimus revocandum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)