- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- B.
I.
pragnąć czegoś,bardzo sobie lub komuś życzyć;
valde optare aliquid,desiderare
*PreusUB I 2 p. 252 (a. 1279) : preordinans et a-ns, ut sua ... ecclesia ... desolata ... reformari potuisset.
*CodVit p. 990 (a. 1409) : rex suo cum consilio et quem ad hoc sumere a-at.
N. constr.
a.
sq.
ut
cf.
b.
sq.
inf.
cf.
II.
1.
aliquem
wybrać,przybrać sobie lub przydać komuś; eligendo
asciscere sibi aut alteri (alicui patronum, sibi aliquem in principem).
2.
aliquid
dobierać coś,wybrać,ustalić; deligere,statuere
KodMp III p. 99 (a. 1354) : per ... Petrum et Procopium extitit vnanimiter a-tum, quod ... heredes solummodo masculini sexus succedere debent in bonis.
KodMaz(L) p. 343 (a. 1400) : ut ipsum oppidum libertatibus illustratum et juribus a-tis ordinatum eo celerius possit collocari.
N. locut.:
α.
alicui aliqua re
AKapSąd II p. 458 (a. 1404) : salutem, quam pono filio vestro, renuntiabo salutacioni, qua lupus a-at agno vel qua tortor a-at furi, ita ego a-o filio vestro, si solucionem pecuniarum non habebo.
β.
aliquid pro aliquo
MPH IV p. 3 (a. fere 1453): clecha ... quoniam thabernam pro sponsa a-verat valde dilectam sibi.
III.
A.
propr.
iur.
1.
aliquem
przyjąć do rodziny jako syna,brata itd.
; aliquem in familiam loco filii, fratris etc.
asciscere,assumere
a. in filium.
b.
in fratres
Tom. VIII p. 65 (a. 1526) : mutuo nos in fratres germanos, perinde ac si ex eisdem parentibus orti fuissemus, accepimus et a-vimus.Cf. J. Rafacz,Adopcja w Polsce XVI w. (Księga pamiątkowa celem uczczenia 350-tej rocznicy założenia Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, , Warszawa 1931), p. 274-278.
c.
in generum
DŁUG. Hist. I p. 171 : filium meum in generum a-sti.
Ib. III p. 384 : Sigismundus ... a Ludovico Hungariae ... rege in generum a-tus, filiam suam … Mariam pro coniuge sortitus est.
d.
in firmitatem domesticam
KodPol I p. 354 (a. 1499) : eo ipso domino Martino ... ipsum Stanislaum et posteritatem ejus ... in suam et familie sue firmitatem domesticam a-nte arroganteque.
2.
aliquem ad
titulum et possessionem
przybrać do urzędu;
aliquem ad commune munus
gerendum sibi assumere:
Metr. Kor. 17,
fol.
341-342
(ap.
J. Rafacz, ,
op.
c.
p. 261) : ad titulum et possessionem burgrabiatus eiusdem ... adoptavit [(sc. patrem] [suum).]
3.
aliquid: nomen
nadawać (imię);
imponere.
B.
transl.
aliquem Deo
pozyskać kogoś dla wiary chrześcijańskiej; perducere
aliquem ad fidem
Christianam
MPH III p. 405 (a. 1506) : divus Adalbertus ... Pruthenos Christo a-ns occiditur.