Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ADMIRATIO

Gramatyka
  • Formyadmiratio, admiracio, ammiracio, , amiracio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. zdziwienie, zdumienie
    • 1.
      • α. + aliquem in a-em constituere ducere wprawiać w zdumienie
      • β. + in a-em agi duci exsurgere rapi, trahi a-e deduci teneri a-em capere induere a-o me capit 25, habetdziwić się
      • γ. + aliquid alicui in a-em cedit aliquid in a-em alicuius tenditur wydaje się (komuś) dziwne
      • δ. + in a-e mirabili admirari aliquidbardzo się czemuś dziwić
    • 2.
  • II. podziw,szacunek
    • 1.
      • α. + aliquem a-e replere in a-em commovere percellere alicui a-em ingerere inicere in a-em cedere alicuius a-em inclinare przejmować kogoś podziwem
      • β. + a-e celebrare prosequi aliquid in a-e habere aliquempodziwiać coś lub kogoś
    • 2.
  • III. rzecz godna podziwu,dziw

Pełne hasło

ADMIRATIO s. ADMIRACIO s. AMMIRACIO s. AMIRACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
I. zdziwienie, zdumienie; affectus mirantis, obstupescentis.
1.
Locut. :
α. aliquem in a-em constituere NIC. BŁ. Serm. III p. 205 , ducere *SSrSil XIII p. 199 (a. 1476) wprawiać w zdumienie; admiratione afficere.
β. in a-em agi CodEp I p. 112 (a. 1439) , duci CIOŁ. Lib. II p. 132 (a. 1428), CodVit p.937 (a. 1430) , exsurgere UrkBBr p. 243 (a. 1287), rapi, trahi DŁUG. Hist. V p. 28, a-e deduci *CodVit p. 883 (a. 1429) , teneri CodEp I p. 100 (a. 1438), Tom. XIII p. 205 (a. 1531) , a-em capere Tom. III p. 420 (a. 1515) , induere DŁUG. Op. p. 39 , a-o me capit PAUL. CR. p. 81 v. 25, habet DŁUG. LibBen I p. 504 dziwić się; mirari.
γ. aliquid alicui in a-em cedit DŁUG. LibBen I p. 545 , aliquid in a-em alicuius tenditur Id. Op. p. 240 wydaje się (komuś) dziwne; aliquid (alicui) mirum videtur.
δ. in a-e mirabili admirari aliquid ChrClar p. 476 bardzo się czemuś dziwić; valde mirari de aliqua re.
2.
Constr. :
a. pro aliqua re
CodEp I p. 100 (a. 1438) : mirum ... in modum a-e tenemur pro eo, quod etc..
b super aliqua re
UrkBBr p. 243 (a. 1287) : super quo in a-em vehementem exsurgimus.
c. c. quod sq. ind. vel con.
d. c. particula interrog.
DŁUG. LibBen I p. 504 : cur autem appellatur Lancziciensis cancellariatus, non parva me habet a-o.
e. c. si
DŁUG. LibBen I p. 545 : nulli debet cedere in a-em (ed. administracionem), si ecclesiam ... in septimo posuimus loco.
f. abs.
II. podziw,szacunek; affectus venerantis vel reverentis.
1.
Locut. :
α. aliquem a-e replere KOMOR. p. 75, in a-em commovere DŁUG. Hist. I p. 52 , percellere Id. Op. p. 252, alicui a-em ingerere CodEp III p. 243 (a. 1476) , inicere DŁUG. Hist. I p. 478 , in a-em cedere ib. V p. 556 , alicuius a-em inclinare ib. I p. 386 przejmować kogoś podziwem; aliquem admiratione afficere.
β. a-e celebrare AKapSąd I p. 118 (a. 1472) vel prosequi aliquid Inst. p. 132, DŁUG. Op. p. 2 ; ; in a-e habere aliquem DŁUG. Op. p. 2 podziwiać coś lub kogoś; admirari aliquid vel aliquem.
2.
Constr. :
a. c. gen. subiect.
b. c. gen. obiect.
c. super aliqua re
* KodMp IV p. 396 (a. 1442) : multorum super tua prestancia a-o.
d. abs.
III. rzecz godna podziwu,dziw; res admiranda, miraculum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)