- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
AGZ XII p. 66 (a. 1439) : domini dederunt terminum nobili Anne ... actor oculatum alias «oczwisti» cum ... Hedwigi.]
I.
kto coś czyni, przeprowadza, popełnia,sprawca, wykonawca; is,
qui aliquid facit,efficit, parat, committit.
II.
iur.
t.t.
1.
powód,oskarżyciel,strona pozywająca do sądu; is, qui actionem intentat et alterum in ius vocat
(syn. accusator, pars actorea, citans, inculpans, quaerulator,
quaerulans, opp. reus, citatus).
N.
glossam
Pol.
VL I p. 12 (a. 1346) : sine legitimo a-e, vulgariter «bez powoda».
StPPP IX p. 21 (a. 1420) : a-r scilicet «povod».[
Dicitur etiam de mulieribus
pro
actrice
StPPP VIII p. 408 (a. 1397) : Femca Laczcoua ... contumax a-r contra … fratres.
Ib. p.978(a. 1400) : Margaretha ... a-r contumax contra Dorotheam.
N.
locut.:
a-r principalis
główny powód; actorum
unus, qui a ceteris mandatum
ad causam gerendam
habet
ArPrawn X p. 24 (a. 1393) : pars rea accusavit contumaciam ... a-is principalis,cf. infra 3.
2.
upoważniony do działania, zwłaszcza przemawiania w czyimś imieniu, opiekun prawny,
pełnomocnik,
przedstawiciel; is, qui alienas res
rationesque curat, alicuius
nomine apud alium verba facit,
procurator, patronus.
3.
osoba zobowiązana wstąpić w proces zamiast pozwanego (np. dłużnik główny w stosunku do poręczyciela,
sprzedawca w stosunku do
kupującego); is, qui obliga
tus est loco citati in causa
respondere
(v.
gr. debitor pro
fideiussore;
syn.
evictor, intercessor)
ArPrawn X p. 149 (a. 1405) : Jacussius ... cum Mathia ... tamquam cum principali a-e fideiubuerunt ... Laurencio.
KodWp V p. 192 (a. 1411) : nos Czema ... tamquam a-r seu debitor principalis necnon Olbracht ... fideiussor ... promittimus.
AGZ XIX p. 514 (a. 1471) : cui domini dederunt per triplices terminos adcitare a-em alias «dopozyvacz szye gyszcza».
Ib. XVII p. 322 (a. 1496) : recognovit tanquam a-r alias «isczyecz» coram iure.