- F.
 - Th.
 - S.
 - Dc.
 - B.
 
KodWp I p. 349 (a. 1262) : nec ullum actum (nom. ), qui etc.]
               I. 
               
            
                  1. 
                  czyn,czynność,postępowanie;  factum,actio.
                  
               
                         N.
                         locut.: 
                                                
               
                     
                     a-a iuramentorum, homagii celebrare 
                      
                     dokonać aktu przysięgi, hołdu;  ius iurandum dare, in obsequium alicuius iurare
                     
                                            DŁUG. Hist. IV p. 78 : nobiles ... non putantes sibi licere, donec censerentur captivi, a-a iuramentorum et homagii celebrare.
                  2. 
                  czyny sławne, bohaterskie;  magnorum virorum
                        praeclara gesta.
                  
               
            
               II. 
               iur. 
                t.t. 
               
         
                  1. 
                  czynności prawne,urzędowe,szczególnie sądowe; omnia, quae a magistratibus vel
                     apud magistratus aguntur, praec.  actiones iudiciales
                  
               DŁUG. LibBen III p. 121 : (Vladislaus rex ) singula a-a eius (sc. ducis Opoliensis ) rescindit, inficit et damnat.
AKapSąd III p. 134 (a. 1509) : reproduxit verbo omnia et singula a-a ... petens ... sentenciam diffinitivam ferri.
                        N.
                         locut.: 
                                                
               
                     
                      aliquem ad a-a alicuius citare  
                     pozwać kogoś
                        przed czyjś trybunał;  aliquem apud aliquem
                           accusare 
                     
                                            AKapSąd III p. 111 (a. 1506) : Volsky ... tenetur michi XXX lasthos de pice ... pro quibus ... citaveram eum ad a-a domini archidiaconi.
                  2. 
                  sprawy sądowe; 
                        causae iudiciales.
                  
                  
               
                         N.
                            glossam
                           Pol. 
                      
                                                
                     
                     
                                            
               AGZ XIV p. 27 (a. 1441) : a-a alias «rzeczy», que nobilis Kroszvisky habet in libro, quas dicit se esse lucratas alias «przeconane».
                  3. 
                   acticata  
                  et
                   abs. 
                   akty,dokumenty urzędowe,księgi, szczególnie
                     sądowe; scripta, quibus quae acta sunt continentur, imprimis libri
                        iudiciales.
                  
                  
            
                        N.
                         constr.: 
                                                
                     
                      
                     
                                            
               
                        a. 
                        abs. 
                         
                     
                     
                        b. 
                        c. 
                         adi. 
                           castrensia grodzkie 
                        
                           
                              StPPP VI 
                              p. 98
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; civilia miejskie 
                        
                        
                           
                              AGZ XV 
                              p. 344
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; colloquialia wiecowe
                        
                           
                               ib. VII 
                              
                              p. 339
                              
                            
                         ; ducalia książęce 
                        
                           
                              AKapSąd III 
                              p. 150
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; regalia
                           królewskie 
                        
                           
                              StPPP III 
                              p. 40
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; scabinalia ławnicze 
                        
                           
                              ARect II 
                              p. 77
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; spiritualia kościelne
                        
                           
                               ib. 
                              p. 46
                              
                            
                         ; terrestria
                           ziemskie 
                        
                           StPPP III p. II.  
                        
                     
                     
                        c. 
                        c. 
                         gen. 
                        : colloquii generalis 
                           
                              StPPP III 
                              p. 40
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; consistorii 
                        
                           
                              AKapSąd III 
                              p. 130
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; iudicii, iudiciorum 
                           
                               KodMp I 
                              p. 246
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; officialatus 
                           
                               ARect II 
                              p. 203
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; officialis 
                        
                           
                              KodUJ IV 
                              p. 152
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; rectoratus 
                           
                               ARect I 
                              p. 14
                              
                            
                         , terminorum 
                           
                               StPPP II 
                              p. 421
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; tribunalis 
                           
                               KodPol I 
                              
                              p. 239
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; vicariatus 
                           
                               AKapSąd II 
                              p. 174
                              
                            
                         ; 
                            
                         ; vicarii 
                        
                           
                              KodUJ IV 
                              p. 152
                              . 
                            
                        
                        
                     
                              N.
                               locut.: 
                                                            
                           
                        
                                                        
                     
                        a.  aliquid in a-a acticare, ad
                           vel apud 
                        vel inter a-a facere, circa vel in
                        a-a inducere, a-is ingrossare,
                        a-is vel apud a-a inserere, ad vel
                        in a-a scribere,
                        inscribere, ad a-a producere, apud 
                        vel sub a-a ponere, ad vel apud
                           vel in a-a reponere, in a-a referre, ad a-a regrossare, ad a-a
                           suscipere wciągnąć,wpisać do aktów; in scripta referre
                        
                     Lites I p. 15 (a. 1320) : petentes, quod citatio originalis ... aput a-a poneretur.
Ib. II p. 145 (a. 1413) : supplico … quatenus protestacionem nostram ... faciatis ... inter a-a.Cetera cf. s. v.
                        b.  apud a-a, in a-is constat,
                        contentum est, penes a-a est
                           w aktach jest zawarte, zapisane;
                           inscriptis continetur
                        
                     KodMp IV p.262 (a. 1431) : de ... procurationis mandato ... apud a-a nostra ad plenum constabat atque constat.
KodPol II p.551 (a. 1474) : de cuius procuracionis mandato aput a-a cause huiusmodi per legittima constat documenta.
                        c. ad vel apud
                        a-a constitutus, praesens obecny przy spisywaniu aktu
                        urzędowego; qui actis conscribendis adest 
                        
                     KodUJ II p. 183 (a. 1456) : haeredes ... personaliter coram nobis et apud a-a nostra constituti.
AKapSąd III p. 341 (a. 1522) : parochiani ... apud a-a presentes ... testificati sunt.
                        d.  ad a-a obligare, recognoscere
                           urzędowo, sądownie zobowiązać kogoś lub zobowiązać się,
                              uznać;  coram iudice obligare se vel aliquem, recognoscere 
                        
                     AKapSąd III p. 117 (a. 1507) : alias VI (sexagenas grossorum sc. ) se solvere obligarunt ad a-a presencia.
ArPrawn VI p. 169 (a. 1554) : cautio verbalis ... per unum annum ... firma est tantum, nisi sit ad a-a recognita.
                        e.  ad a-a stare
                            
                        stanąć przed sądem; 
                           coram iudicio adesse 
                        
                     KodUJ III p. 152 (a. 1535): tenebitur Nicolaus ... ad a-a spiritualia vicarii sive officialis ... pro tempore certo stare.
                        f.  ad a-a se recipere uciec się do
                           świadectwa ksiąg sądowych tzw. «wstecz»;
                            se ad librorum iudicialium testimonium referre 
                        
                     StPPP I p. 867 (a. 1488) : receperunt se partes ambe ... ad a-a alias «zalaską».
                        g.  a-is grossum teneri pro
                           aliqua re być zobowiązanym do zapłacenia grosza urzędowej opłaty za coś;
                            unum grossum pro aliqua actione peracta magistratibus debere 
                        
                  StPPP II p. 356 (a. 1431) : tenetur grossum a-is pronduccione cause.