Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ELONGO

Gramatyka
  • Formyelongo, ellongo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. propr.
  • I. longinquiorem reddere,removere
    • a. + aliquem. propulsare, depellere, expellere
      • α. + faciem ferei. q. avertere
      • β. + mentem avertere
    • 2. + elongor discedere,abire
  • II. transl. auferre, adimere (praec. ius alicuius rei),amovere, alienare
    • 1. + aliquid ab aliquo (aliqua re)
    • 2. + aliquem ab (de) aliqua re:

Pełne hasło

ELONGO s. ELLONGO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
  • L.
I. propr. (de intervallo, spatio)
I. trans. oddalać,odsuwać; longinquiorem reddere,removere
a. aliquem. Occ. wypędzić,wygnać; propulsare, depellere, expellere
KsgHenr p. 100 : de finibus Israel e-re latrunculos.
Ztschr. XXVII p. 338 (a. 1354) : super profugis et proscriptis e-ndis.
Dicitur in imagine a regno caelorum (
MARTIN. OP. Serm. p. 410 nlb. ), a Deo (de peccato: PEREGR. fol. g Ib) , ab alicuius gratia ( CodVit p. 767, a. 1427) . b. aliquid (v. gr. malum).
Additur
peramplius ( KodTyn p. 194, a. 1404). Occ.
α. faciem tyle co: odwrócić; ferei. q. avertere
ListMił p. 239 : vestra ... claritas ... faciem suam ... a me velit e-re.
β. mentem odrywać,odciągać,kierować gdzieindziej; avertere
NIC. BŁ. Serm. I p. 400 : oratio mentem ... a terrenis eleuat et e-at.
2. refl. et saepius elongor mediopass.: odejść, oddalić się; discedere,abire ( v. gr. a Deo, a statu rectitudinis).
Additur
per longum spatium ( MPH VI p. 306, saec. XIII med.) , per gratiam ( MATTH. Prax. p. 170 ) .
N. eodem sensu intrans.
KodUJ I p. 111 (a. 1416) : bellis ... frementibus mens ... non parumper a studio exulans e-at.
NIC. BŁ. Serm. III p. 71 : e-ui fugiens et mansi in solitudine (e Vlg. Ps. 54,8 ).
Cf. PrzMog p. 14 et Th. V 2,407, 70 sqq.
II. transl. zabrać,odebrać komuś coś,zwł. prawo do czegoś,pozbawić czegoś, wykluczyć od czegoś; auferre, adimere (praec. ius alicuius rei),amovere, alienare
1. aliquid ab aliquo (aliqua re)
ArSang I p. 107 (a. 1496) : ab aliis filiis et filiabus ... bona ... e-ndo et alienando ... dedit ... filio suo minori.
ŁASKI ComPriv fol. 246b : ab homine non e-atur possessio, si etc.
Huc quoque spectare videtur
BiblMuz I 2, p. 202 (a. 1474) : Cunctipotens ... ob precamina ... Virginis ... signa et prodigia, que virtute eius per sacram ... tabulam fiebant, ab eadem tabula volens e-re etc.
2. aliquem ab (de) aliqua re:
CodSil IX p. 228 (a. 1314) : de ... debita porcione ipsos jure contingente nequaquam esse ... e-tos.
JANKO p. 646 : duces ... a successione Regni Poloniae sunt penitus e-ti.
StPPP II p. 549 (a. 1445) : emisti pro sexingentis marcis domum non e-ndo me a propinquitate mea post priorem inscripcionem.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)