- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- L.
- A.
- N.
I.
propr.
1.
zwrócenie w pewnym
kierunku, skierowanie, kierunek; tractus, conversio,ductus.
Constr. abs. vel sq. gen. Occ.
α.
wysianie;
missio
(cf.
Th. V 1, 1229, 34)
KodMp IV p. 230 (a. 1426) : Iacobus ... eosdem direxit ad hereditates ... ipsisque precepit ... et homines sui ex ipsius precepto et d-e quinquaginta cruces rubetorum ... excisserunt.
β.
poselstwo, przesłanie (ustnej lub pisemnej) wiadomości; legatio, nuntius
(cf. Th. V 1, 1229, 35 sqq.)
KomKadł p. 571 : in quinta parte ponitur Cracouitarum ad Wladislaum d-o ac eiusdem ad principatum Cracouiensem ... vocatio.
Ib. p. 572 : Wladislai ad Leszkonem d-o ipsiusque Leszkonis consensus.
2.
naprawienie; reparatio
PP II p. 161 (a. 1453) : pro ... eorum molendinorum faciliori d-e et reparacione.
II.
meton. et transl.
1.
prowadzenie, kierowanie;
actus dirigendi, ductus.
2.
rządy, kierownictwo; regimen, administratio, cura
KodMp IV p. 356 (a. 1440) : ne regnum nostrum Polonie ... et ipsius incole ex absentia nostra aliqua pati videantur dispendia, tales ... factores seu loci nostri vicarios preficere curauimus, sub quorum d-e feliciter possent suscipere incrementa.
CodEp I p. 39 (a. 1449) : ad studium sacrorum canonum animum suum censuit applicare, imitatus illorum consilium, quorum d-i est comendatus.Ita saepius.
Syn.
gubernatio (
AGZ XVIII
p. 188,
a. 1481).
N. locut.
magister directionis
kierownik, dyrektor; praefectus, rector
DŁUG. LibBen II p. 128 : dictum hospitale potest habere magistrum d-is saecularem.
3.
wskazówka, rada, przykład; praeceptum, consilium, exemplum
AUnii p. 62 (a. 1413) : quatinus et hic nostrae munificentiae cognoscant praesidia et tandem futurae gloriae compendia per exercitia d-is nostrae apprehendant in omnium Salvatore.
KodUJ II p. 79 (a. 1448) : quo ... fulciamur ... praesidio, d-e et auxilio vestris, dignum rati sumus ad sacram universitatem vestram refugere.Ita saepius.
Syn.
supportatio (
CodEp I 2,
p. 84, a. 1449).
N. fere
i. q.
polecenie, rozkaz; mandatum
Dogiel I p. 32 (a. 1538) : ex huiusmodi utriusque nostrum d-e ... commissarii ... convenientes ... concluserunt.
Ib. p. 217 (a. 1549) : contra eos iussu nostro et d-e atque accurata diligentia officialium ... personaliter procedi debeat.
4.
singulare: poprawa, awans; auctio, commodum
ArPrawn I p. 208 (a. 1443) : ad illorum tantum promociones et status d-em ... inclinamur, quorum merita in conspectu nostro relucent comendata.