Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DIFFICULTAS

Gramatyka
  • Formydifficultas, difficilitas
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -atis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • A.
      • 1. labor, negotium, impedimentum. Occ. robienie trudności, stawianie przeszkód, zwłoka, sprzeciw; impeditio, dilatio, mora, repugnantia.
      • 2. ambiguitas (scripti)
      • 3. + loci arduitas.
    • B.
      • 1. condicio difficilis, molestia.
      • 2. difficile discrimen, dubitatio.
        • α.
        • β.
        • γ.
        • δ.
  • II. duritas.

Pełne hasło

DIFFICULTAS s. DIFFICILITAS, -atis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • L.
  • A.
I. de rebus
A.
1. trudność,niedogodność, przeszkoda; labor, negotium, impedimentum. Occ. robienie trudności, stawianie przeszkód, zwłoka, sprzeciw; impeditio, dilatio, mora, repugnantia.
Iuxta ponitur
contradictio ( ArHist VIII p. 376, a. 1505) , dilatio ( DokMp I p. 334, a. 1405) , mora ( KodWp II p. 25, a. 1290) .
2. niezrozumiałość, niejasność (tekstu); ambiguitas (scripti).
3. loci niedogodność, niedostępność; arduitas.
B.
1. trudna, krytyczna sytuacja, kłopoty; condicio difficilis, molestia.
2. trudny do rozwiązania problem, kwestia, wątpliwość; difficile discrimen, dubitatio.
Locut. potiores ad
A—B:
α. difficultas est, evenit, incidit, ingruit, insurgit, oritur (v. gr. KodMp I p. 83, a. 1264 : CALLIM. Hist. p. 22, 24 ; GIEŁCZ. fol. D lb ;et saepius).
β. difficultatem (-es) ingerere, inicere, interponere sim.( ConcPol VI p. 219, a. 1398—1423 ; DŁUG. Op. p. 135 et saepius), considerare, (dis)solvere, evincere ( DŁUG. Op. p. 148 ; id. Hist. IV p. 370 ; ib. II p. 45 ;et saepius ap. eundem), adimere, concordare, lenire, tollere ( DŁUG. Hist. IV p. 569 ; AAlex p. 550, a. 1506 ;; AKap p. 3, a. 1525) .
γ. ad (in) difficultatem (-es) advocare, conicere, deducere, redigere ( DŁUG. Hist. II p. 95 ; ib. V p. 508 ; Tom. III p. 432, a. 1515 ;; ib. XIV p. 689, a. 1532 ; opp. recidere: DŁUG. Hist. V p. 280 ; ;item difficultati subici: Tom. I p. 174, a. 1511) .
δ. absque (sine) difficultate (saepe); opp. cum difficultate aliquid facere.
Constr.
a. sq. ad. b. sq. circa. c. sq. de :
DŁUG. Hist. III p. 162 : plerasque difficultates de coronanda ... consorte Kazimiri iniecerat.
Ib. IV p. 569 : de ... multis aliis suborta est d-s.
d. sq. in c. abl. e. sq. enunt. interrog.
II. de hominibus: przykre usposobienie; duritas.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)