Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DELICATUS

Gramatyka
  • Formydelicatus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1.
      • a. tener, mollis, subtilis (de cibis, vestimentis)
      • b. magnificus, splendidus, lautus.
    • 2. tener, imbecillis, debilis.
  • II. transl.
    • 1.
      • a. mollis, luxuriosus, effeminatus.
      • b. libidinosus, lascivus.
      • c. callidus, astutus, subdolus
    • 2.
      • a. + vita pauper otium locus deliciosus, luxuriosus, mollis
      • b. integer, sanctus

Pełne hasło

DELICATUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
[comp. magis delicatus : PommUrk IV p. 157 (a. 1304) : sanctemoniales infirme ... ampliori et magis delicato indigent nutrimento.]
I. propr.
1. de rebus
a. delikatny, przyjemny (w smaku lub w dotyku); tener, mollis, subtilis (de cibis, vestimentis).
b. okazały, wystawny, piękny; magnificus, splendidus, lautus.
Syn.
splendidus ( Tom. IV p. 320, a. 1518) , superfluus ( MARTIN. OP. Marg. fol. e 3a ).
2. de hominibus:słaby, delikatny, wątły; tener, imbecillis, debilis.
Opp.
grossus ( JAC. PAR. Tract. fol. B VIIIb ).
N.
sexus (de feminis)
KodLit p. 163 (a. 1413) : quasdam d-i sexus feminas et matronas nobiles.
II. transl.
1. de hominibus
a. rozpieszczony, wygodny, żyjący w zbytku; mollis, luxuriosus, effeminatus.
N. constr. sq.
in c. abl.
DOBCZ. Ars fol. a IIb : tales dicuntur d-i in studio, qui nolunt aliquid perpeti.
b. rozpustny; libidinosus, lascivus.
Syn.
impudicus ( NIC. BŁ. Serm. I p. 6 ).
c. przebiegły, chytry, podstępny; callidus, astutus, subdolus
ArPrawn I p. 188 (saec. XV) : vidua ... est ellata fraude plena, d-a.
STOB. Aret. fol. Ia : qui parua manifestaque dissimulant, hi d-i maliciosique dicuntur. Hoc sensu etiam de abstr.
KodLit p. 357 (a. 1431) : insperatas iniurias dolo fraudeque d-a nobis ... per ... magistrum Cruciferorum ... irrogatas.
2. de rebus
a. zbytkowny, wystawny, rozkoszny; deliciosus, luxuriosus, mollis, v. gr. vita (opp. pauper : MPH V p. 835, a. 1514) , otium ( Tom. X p. 351, a. 1528) , item locus ( CodVit p. 1017, a. 1416 : loca ... d-a et vitam ipsorum sordidancia).
b. nieskazitelny, czysty; integer, sanctus
Inst. p. 130 : quem constantia, moderatio ... fides, religio ... uirtutum grex d-issimus expoliuerit.
ARect II p. 2 (a. 1537) : occasione ... infamiarum ... vocabulis ... eius d-issimam famam maculantibus irrogatarum.
Ib. p. 132 (a. 1546) : d-am famam, instar oculi, ne diminuant.
Cf. Th. V 1, 444, 28 sqq. Sed etiam sensu contrario, cf.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)