Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEFENSO

Gramatyka
  • Formydefenso, defensso, deffenso
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. defendere, tueri.
  • II. + pignus, pignorationem, pignorare reicere, abnuere, respuere pignoranti vi resistere vel pignus captum vi recipere

Pełne hasło

DEFENSO s. DEFENSSO s. DEFFENSO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
[part. perf. sensu act.
ArPrawn IV p. 613 (saec. XIV med.med) : de nocte recipiens frumenta alterius, si per defensorem vulneratus fuerit ... poenam non incidet d-to.]
I. bronić, chronić,osłaniać; defendere, tueri.
Syn.
protegere ( Lites II p. 215, a. 1413 ; DokMp I p. 339, a. 1405) , tueri ( CodEp III p. 83, a. 1455 ; Dogiel I p. 20, a. 1467).
Constr.
a. sq. abl. instr.
b. sq. abl. personae (i. ab aliquo).
c. sq. ab (aliquo, aliqua re).
d. sq. contra:
KodMp II p. 151 (a. 1281) : iusticiam ipsius domine contra quemlibet hominem ... promittimus d-re.
Occ. iur. obligationem zabezpieczyć; cautionem praestare
AGZ XI p. 43 (a. 1429) : eandem obligacionem dictus Andreas d-re debeat in kmethonibus bene possessis.
II. odpierać, odrzucać; reicere, abnuere, respuere
ArHist XII p. 344 (a. 1344) : quecunque soror cum priorissa ... contendere presumpserit vel deprehensionem seu correccionem ... d-erit... privetur ... voce activa.
StPPP VIII p. 296 (a. 1388) : habet ... iniurias d-re et pro ipsis quem placuerit citare.
Occ. pignus, pignorationem, item sq. inf. pignorare stawić opór przeciwko braniu przymusowego zastawu lub też siłą odebrać zabrany zastaw; pignoranti vi resistere vel pignus captum vi recipere
StPPP IX p. 7 (a. 1408) : quod Vlos pignus d-uit et dare noluit, pro quo incidit penam.
AGZ XI p. 165 (a. 1440) : si ... quod absit, pignoracionem huiusmodi d-rent, quociensque pignorare d-rent, tociens penam ... succumbant.
Cf. DEFENDO I 2 et Słownik Staropolski s. v. odbijać et odbić.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)