- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- A.
- N.
[part.
praes.
decertens :
PommUrk V
p. 103
(a. 1313)
:
propugnantibus enim et decertentibus ipsos religiosos fideliter multiplicentur anni vite eorum.]
I.
stoczyć bitwę, walczyć, wojować; certare, pugnare, pugnam committere.
N. trans.
aliquem
walczyć w czyjejś obronie; defendere,
cf.
Constr.
a.
indicatur adversarius sq. contra vel cum.
b.
indicatur causa
α.
sq.
ad:
*CodEp II p. 156 (a. 1422) : ad anime sue salutem ... d-re.
β.
sq.
pro.
II.
1.
kłócić się, spierać;
litigare, altercari, rixari.
N. sq.
invicem :
VAdAnt p. 60, 19 : cum ... utraque pars pugnantibus sententiis inuicem d-rent.Occ. pignore zrobić zakład o coś; pignore certare, sponsionem cum aliquo facere
Tom. IX p. 213 (a. 1527) : pignore d-vi, quod pacificabuntur; si perdam, perdam X aureos nummos et satis poenarum dabo stultae vaticinationis meae.
2.
iur.
a.
iudicialiter, iudicio, iure mediante
et abs. : spierać się z kimś przed sądem, prowadzić spór sądowy; litem agere, controversiam coram iudice habere
KodWp I p. 179 (a. 1238) : cum ... partes constitute more solito d-rent, dominus ... sentenciam dedit.
KodPol III p. 54 (a. 1250) : cum ... abbas de Vitouja ... et abbas de Suleou ... pro littoribus fluuij ... coram nobis judicio d-rent.Ita saepius.
Constr.
sq.
pro.
b.
rozstrzygnąć, przyznać na mocy wyroku sądowego; adiudicare, iudicis sententia alicui addicere aliquid
KodMp III p. 49 (a. 1342) : subiudex ... ripam ... vnam pro eodem abbate et reliquam pro ... heredibus prenominatis iudicialiter determinauit et exinde molendinum ... in eodem fluuio ... constructum, iure exigente est d-tum.
3.
singularia
a.
wywalczyć, uzyskać; certando assequi, adipisci
CodSil II p. 121 (a. 1313) : Lestkoni ... fidelitatis omagium ... non faciemus, donec prius apud eundem d-emus ... quod ... dimittat etc.
b.
usiłować, walczyć o cos;
petere, niti ad aliquid
PAUL. CR. p. 100, v. 647 : si d-em primam contingere stirpem, destituent vires maxima coepta meas.