- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
[3.
ind.
perf.
act. decisit
infra 88,1O.]
I.
propr.
1.
ligna
sim.
: wyciąć, wyrąbać;
excidere.
Occ.
a.
signum
wyryć, wyciąć (znamię na oznaczenie miejsca jakiegoś prawnie ważnego zdarzenia); exsculpere, incidere (signum, quo locus indicetur, ubi graviora quaedam lege acta sunt)
AGZ XIV p. 370 (a. 1453) : Nicolaus... attemptavit ius tamquam pars adversa cum nobili Sonka ... sicut ipsis iudicium dedit pro aprobacione signi d-si lignei in citacione.Ad rem cf. Słownik Staropolski s. v. ciosn.
b.
pratum
kosić; metere, demetere
Visit. p. 538 (a. 1539) : a defalcastratione prati, quod domino regenti singulis annis d-re coloni solent.
II.
transl.
1.
rozstrzygnąć, zdecydować, orzec, postanowić; decernere, diiudicare, constituere.
Syn.
arbitrari (
Lites II
p. 442, a. 1409)
, concludere
(
ib.
), determinare (
AKapSąd I
p. 21, a. 1433)
, discutere (
Lites II
p. 39, a. 1412)
, iudicare (
KodMp IV
p. 192, a. 1421)
, pronuntiare (
KodPol I
p. 270, a. 1399
;
Lites II
p. 39, a. 1412)
.
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
acc.
,
v.
gr. controversiam, negotium, quaestionem, item actionem (
CALLIM. Hist.
p. 38
)
, casum dubium (
AKapSąd III
p. 292, a. 1508)
, causam (
KodMp I
p. 13, a. 1212
et passim usque ad
saec.
XVI), fomitem discor
diae (
KodPol II
p. 13, a. 1233).
c.
sq.
abl.
,
v.
gr.
calculo diffinitivae sententiae (
KodMp I
p. 13,
a. 1212)
, fine debito vel laudabili (
*KodKKr I
p. 35, a. 1247
et saepius), iudicio iusto (
KodPol II
p. 13, a. 1233)
, iure (
CALLIM. Hist.
p. 38
)
.
d.
sq.
in
c.
abl.
AKapSąd I p. 21 (a. 1433) : quidquid autem in hiis d-sum et determinatum fuerit, se servaturos submiserunt.
ARect I p. 107 (a. 1475) : non iurauit decisorie, prout in propositione sua d-sit.
e.
sq.
super:
AKapSąd III p. 292 (a. 1508) : super casu dubio ... d-ant.
f.
sq.
inf.
AKapSąd II p. 66 (a. 1426) : si vero dicta generalis decisio d-et tantum solvere ecclesie etc.
AGZ XII p. 426 (a. 1438) : Mathias ... d-it sentenciare.
g.
sq.
enunt.
interrog.
2.
położyć czemuś kres, zakończyć coś ostatecznie; finem alicui rei imponere, aliquid absolvere
PommUrk III p. 121 (a. 1291) : cum... gesta principum defluerent in obliuionem, si non ea scriptis reconderentur memorabilibus ... vt obliuio eorundem d-atur et calumpnia malignantium in gestis rebus precludatur.
KodMp II p. 211 (a. 1307) : causas ... idem aduocatus iudicet... d-sis omnibus calumpnijs, que possent ex parte potentium suboriri.Ita saepius saec. XIV—XV.
3.
singularia
a.
marcam
odliczyć;
detrahere, demere
BreslUB p. 42 (a. 1272) : saluum erit dicto abbati ad arbitrium sapientum marca auri d-sa residuum precii infra annum exoluere.
b.
przyznać coś komuś, przydzielić;
tribuere, assignare, adiudicare
DokKujMaz p. 177 (a. 1233) : archidiaconalem personatum ecclesie restituimus Crusuiciensi, quem dominus ... Hogerius iam dicte d-sum ecclesie Vladizlauiensi archidiaconatui ... vniuerat.