- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- B.
- A.
AGZ XVIII p. 423 (a. 1501) : iuxta inventionem arbitruum. Praeterea passim formae decl. III: acc. sg. arbitrem (
KsgGrWp II
p. 356,
a. 1400
;
^SSrSil VII
p. 148, a. 1467)
. nom.
pl.
arbitres (
ZabDziej I
p. 149, a. 1506)
. gen.
pl.
arbitrum (
KsgMaz II
p. 220, a. 1426
; AGŻ XVII
p. 249, a. 1488)
vel arbitrium (
ARect I
p. 600,
a. 1522),
dat.
-abl.
pl. arbitribus (
ArPrawnX
p. 254, a. 1408
;
AGZ XIII
p. 248, a. 1447
;
ib.
XIX
p. 99, a. 1493
;
ib. XVI
p. 318, a. 1501)
.
Cf. Th. II 404, 20
sqq.
]
I. propr.
iur.
t.
t.
I.
sędzia polubowny; iudex litem reconciliationis modo dirimens (definitur
MARTIN. OP. Marg. fol. 8b : a-i sunt, qui consensu litigantium in iudices eliguntur). Pol. 'jednacz’,cf. glossas Pol.
KsgGrWp I p. 201 (a. 1394) : a-i «gednacze».Cf. ib.II p. 277 (a. 1398) ; ib. p. 356 (a. 1400) ; AGZ XI p. 226 (a. 1443) ; RFil XXIII p. 306 (a. 1444) ; GLb p. I. Additur iuris ( KodMp IV p. 441, a. 1445 ; DŁUG. LibBen I p. 227 ) . Sensu simili arbitrator (KodWp I p. 306, a. 1313 et saepius; distinguuntur tamen Lites III p. 63, a. 1414 et Tom. V p. 207, a. 1520) , amicabilis compositor ( KodPol II p. 481, a. 1434 et saepius; distinguuntur tamen Tom. IX p. 2, a. 1527) ; amicus communis ( AKapSąd II p. 631, a. 1480) , mediator ( KodKKr I p. 121, a. 1286) . N. constr. sq. inter :
APozn I p. 33 (a. 1436) : veri et legittimi a-i inter ... Paulum ... et ... Petrum.N. locut.
α. arbitrum assumere (
ArPrawn I
p. 251, saec. XV)
, (col)locare (
AGZ XIII
p. 183, a. 1445
;
PP II
p. 29, a. 1448
; item
arbitrorum locatio:
StPPP VI
p. 275, a. 1525,
cf.
ARect I
p. 600, a. 1522)
, ponere (
StPPP VIII
p. 445, a. 1398)
.
β. concordiam arbitris referre (
KodMp I
p. 151, a. 1296)
. Cf. ARBITRATOR.
2.
świadek; qui alicui rei interfuit,testis.
I.
transl.I. ten,kto o czymś wyrokuje,coś rozstrzyga; qui alicuius rei arbitrium fert.
N.
conscientiae
spowiednik; animi moderator et rector,qui alicui a sacris confessionibus est
CALLIM. Greg. p. 187 : Vladislaus Gregorium dignissimum iudicavit quem ... conscientiae suae a-um diligeret.
2.
pany wladca; dominus,rector. Praec. de Deo
terrarum atque poli (
IANIC.
p. 252, v.
2), supernus (
*KodWp I
p. 6, a. 1073)
; districtus (CodSil^)
p. 44, a. 1147)
.
Item de papa
vasti orbis (
ROYZ. I
p. 207, v.
335).