- F.
- Th. (rec.)
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- N.
I.
propr.
1.
obciążać powinnościami na rzecz księcia lub pana feudalnego; onera et labores principi vel domino feodali praestanda imponere
DyplMog p. 59 (a. 1353) : licet kmetones ... per labores spectantes ad curiam nostraimfuerant astricti et a-ti.
KodMp IV p. 186 (a. 1420) : Paulum ... ab omnibus nostris laboribus absoluimus, ipsum non a-ndo.
N.
equum
ChrMP p. 531 : qui ... legationis occasione quadrupedem pauperis ... ceperit; a-verit ... seu a-ri jusserit.
N.
constr. sq.
in :
KodMp III p. 385 (a. 1369) : ne illos a-ent in leuacione equorum ... pro conducendis lapidibus.
2.
brać zastaw; pignus
capere
AGZ XIII p. 241 (a. 1447) : si pecuniam non daret, extunc debet dari sibi ad a-ndum alias «na czaszo».
II.
transl.
1.
zmuszać, przymuszać;
cogere, compellere
AGZ IX p. 77 (a. 1454) : eosdem ... ad ulteriorem solutionem compellere, stringere et a-re.
N.
constr. sq. inf.
Tom. XIII p. 211 (a. 1531) : a-antur ire Barolum.
2.
gnębić, dręczyć, nękać;
vexare, cruciari, affligere
*Dogiel IV p. 24 (a. 1251) : si ... episcopus praedictos homines pro aliis decimis a-verit etc.
PrPol p. 63 (a. 1410) : uxorem legitimam ... maritali affectione pertractabit et non a-bit eam.
Syn.
affligere (
DŁUG. Hist. II
p. 284
)
; angustiare (
ZabDziej II
p. 62,
a. 1483)
; mordere (
ib. III
p. 363, a.
1494).
N.
constr.
a.
sq.
in:
CodEp II p. 186 (a. 1425) : ecclesiam in suis iuribus a-re.
AGZ XVII p. 242 (a. 1487) : ipsum in suis graniciebus a-atis.
b.
sq.
per:
AGZ XIV p. 243 (a. 1447) : quod in turri non sederet et non a-retur per turrim.
N.
iur.
pociągać do odpowiedzialności sądowej;
iure persequi
TPaw VII p. 404 (a. 1424) : nolite ipsum a-re, quia ... habet sua bona alibi.Cf. StPPP I p. 200 (a. 1415)
loco subobscuro.
Pass. cierpieć, znosić; premi, affici
DŁUG. Hist. I p. 283 : iuxta appellationem regionis a-ri Hungariam oportere.
MIECH. p. 87 : cum fratres ... fame a-rentur.