Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ALLOCUTIO

Gramatyka
  • Formyallocutio, allocutio, alloqucio, alloquutio, alocucio,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • 1. actus alloquendi, sermo.
    • 2. iur. declaratio, qua debitor damnum sibi a creditore pecunia non soluta illatum existimat iure iurando non adhibito
  • II. adhortatio, persuasio.
  • III. calumnia, ignominia
  • IV. consensio, concordia
  • V. iur.+ alicuius rei iuridica vindiciae

Pełne hasło

ALLOCUTIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
scr. allocutio,,alloqucio,,alloquutio,,alocucio.
I.
1. odezwanie się, mowa; actus alloquendi, sermo.
N.
divina modlitwa; oratio
NIC. BŁ. Serm. I p. 87 : Anna ... instabat obsecrationibus id est diuinis a-bus, non humanis confabulationibus.
2. iur. tzw. wyrzeczenie, tj. niepoparte przysięgą oświadczenie wierzyciela w sprawie wysokości szkody płynącej z niezapłacenia długu; declaratio, qua debitor damnum sibi a creditore pecunia non soluta illatum existimat iure iurando non adhibito
PrPol p. 196 (a. 1395) : si non solverint ... tunc ... dampnum super a-em preter iuramentum.
ArHist III p. 280 (a. 1397) : ex tunc dampnum ipsius Dobeslai erit et non Stanislai sine iuramento super solam a-em.
Cf. ArPrawn VIII p. 68 (a. 1396) ; ib. p. 84 (a. 1401) ; StPPP II p. 230 (a. 1418). ;
II. namowa; adhortatio, persuasio.
N. locut.
ex a-e alicuius za namową; suadente aliquo
AGZ XIII p. 115 (a. 1443) : ex a-e ipsorum.
Ib. XII .
p. 203 (a. 1450) : illud feci ex a-e domini Nicolai et non precepto mei progenitoris.
III. obmowa, zniewaga; calumnia, ignominia
CodSil II p. 90 (a. 1361) : pro ... criminibus ... furti ... violencie, a-is, oppressionis.
ArPrawn I p. XIII (a. 1444) : a-o «dothknvenye czczy».
IV. porozumienie, ugoda; consensio, concordia
AGZ XVI p. 226 (a. 1490) : inter se a-em fecerunt «yednaczka».
AKap p. 321 (a. 1548) : habita inter se mutua a-e et cum ... longa et matura deliberatione.
V. iur. t. t. alicuius rei vel iuridica vel abs. wystąpienie z pretensją, roszczeniem; vindiciae
KsgRachKr I p. 117 (a. 1332) : hanc arrestationem et a-em hereditatis ... discreti viri interceperunt pacis causa.
KodKrak p. 29 (a. 1342) : quicumque emit hereditatem et possidet eam anno et die sine iusta a-e is eam libere debet possidere.
Syn.
arrestatio cf. sq. et AGZ III p. 81 (a. 1412) ; impetitio: PrzywKr p. 8 (a. 1364) ; KodPol III p. 299 (a. 1367).
N. locut.
pro a-e promittere przyrzec obronę przed podniesieniem roszczeń i pretensji do sprzedanego lub zapisanego mienia; polliceri se rem venditam vel resignatam a vindiciis liberaturum esse
PrzywKr p. 8 (a. 1364) : promiserunt ... pro omni impeticione seu a-e ... que possit ... huic aree ... suboriri.
KodPol III p. 299 (a. 1367) : promisit ... Crancz pro omni impeticione seu a-e secundum jus ciuitatis.
Cf. KsgŁawKr p. 50 (a. 1369) ; AGZ IV p. 81 (a. 1412). Cf. ALLOQUOR IV ALLOQUIUM IV.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)