- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- A.
KodWp I p. 261 (a. 1251) : ad locum, ubi olim aqua superflua ex dicto stagno effluit et ubi nunc ... rivum efficit.part. perf. effluxus qui ap. antiquos non legitur, apud nos frequenter occurrit, v. gr.
*AKap Sąd I p. 374 (a. 1440) : termino ipso effluxo.
*CodEp III p. 71 (a. 1454) : effluxis novissime temporibus.
DŁUG. Hist. II p. 258 : ad unum annum ... quo effluxo etc.
item
ZabDziej II
p. 259 (a. 1485)
;
ib.
p. 416 (a. 1487)
;
Tom. V
p. 375 (a. 1521).]
;
I.
intrans.
A.
propr.
de
concr.
1.
(de aqua, sanguine sim.) wypływać, wyciekać, płynąć; effundi, emanare, profluere, fluere.
Occ.
α.
in altum
i. q. effervescere, spumare
MIECH. p. 14 : dumque potus medonis ducillaretur ... augebatur et in altum e-bat.β. (de piscibus) wypłynąć, odpłynąć; enare APozn I
p. 109 (a. 1444) : si pisces per violentam aque rupturam ... e-rent.γ. meton. et in imagine de hominibus MARTIN. OP. Serm.
p. 311 nlb. : continens autem dicitur homo respectu fluxus, quo e-unt peccatores: triplex autem est fluxus, quo effundunt se peccatores, scilicet per luxuriam ... item fluunt per gulam ... item fluunt per auariciam.
Constr.
a.
abs.
b.
sq. . ab :
CodVit
p. 83 (a. 1402) : fluvium, qui e-it a lacu.Ita saepius. c. sq. de. d. sq. ex. e. sq. . in c. abl. f. sq. per :
KsgŁawKr p. 185 (a. 1392) : stillicidium ... per curiam Nicolai ... transire et e-re debeat.
2.
aliqua re
spływać, ociekać; manare
KADŁUB.
p. 75 : annosa truncus e-ns carie.
Ib. p. 176 : lacrimis e-it.Cf. etiam ib. p. 52 et 103 et ChrPP p. 455 . Occ. eodem sensu sine abl
. FormJ p. 44 : senis ... caligant oculi ... nares e-unt.
3.
singulare: gnić; putrescere
GŁOG. Alex. I fol. N IIa : seps ... est quidam serpens exiguus, qui non tantum carnem, verum etiam ossa hominis facit e-re.
B.
meton.
1.
a.
wypływać z czegoś, emanować; provenire, emanare.
Praec.
phil.
GŁOG. Anal. fol. Vb : ab ydeis ... separatis secundum Platonem e-unt forme naturales in materiam.GOST. Th.
fol. c la : esse ... e-it a primo causato.Ita saepius.
a.
zostać wydanym; in publicum emitti
CodVit
p. 452 (a. 1419) : ut litere testimoniales huiusmodi, que sine racione e-xerunt ... revocatoriis literis ... cassentur.
2.
spieszyć, podążać, zmierzać;
properare
StPPP X
p. 17 (saec. XV in.) : non est conceptus utilis, cuius processus (ed. precessus) aut aborsum patitur, aut ante tempora e-it festivus ad partum; non est equanimiter utile consilium execucionis ante tempora publicatum.
3.
zbaczać (od tematu); digredi (a proposito)
Inst.
p. 112 : quando de hac parte satis e-xit oratio, tempus est, ut ad reliqua ... pergamus.
4.
locut.
verbum ore
wychodzi z ust; exit
JAC. PAR.
I p. 244 (saec. XV med.med) : neque precibus neque vi ... efficere potuit, ut tantum et (ex? ) immolestissimi viri ore verbum e-ret.
C.
transl.
1.
(de tempore) mijać, upływać; praeterire, transire, decurrere.
Additur adv.
inutiliter
(
KodLit
p. 177, a. 1414)
, proxime (
Tom. V p. 375, a. 1521 : septimanarum a festo Pasche proxime e-xo immediate sequentium).
2.
de eis, quae in tempore fiunt
a.
iur. upłynąć, minąć; praeterire, abire
AKapSąd II
p. 402 (a. 1467) : ipsis vero nobilibus fatalibus monitionis e-re non dantibus.ZabDziej II
p. 259 (a. 1485) : viccarius ... protestatur de prima et secunda dilacionibus iam e-xis, in quibus suam intentionem probare debuit.
Ib. p. 416 (a. 1487) : super solucione ... Iohanni ... fienda et termino iam dudum e-xo prorogatur terminus solucionis decem marcarum infra hinc post felicem de bello regressum.
b.
wypadać z pamięci; in oblivionem venire; additur e thesauris memoriae (
ib. IV
p. 407, a. 1442).
Syn.
evanescere (
CodPom
p. 874,
a. 1249).
c.
rozpłynąć się w nic; dilabi, evanescere
MARTIN. OP. Serm. p. 374 nlb. : respuunt sancti voluptates, ne e-ant, odiunt seculi gaudia, ne euanescant.
3.
in aliquem
(o dobrodziejstwach) spływać na kogoś; (de beneficiis) alicui obtingere,
conferri
KsgHenr p. 186 (a. 1293) : beneficia principum ... si in subiectos sic e-unt, ut sua quibusque petentibus iura reddant eqs.
PrzMog p. 34 : munifica humanitatis sue largitas, in me olim ceterosque egenos dietim e-re solita.
4.
in aliquid
wybujać, popaść;
i. q. luxuriare, incidere, delabi
RHist XX p. 139 (saec. XV in.in) : nisi ad radicem arboris praue securis apponitur, in frondes e-it ipsa nociuos.
FormJ p. 82 : si lingwa in motus subitos e-xerit, si motus animi in odiosa contradictionis verba resolutus fuerit etc.DŁUG. Hist. IV
p. 453 : ferunt ... Ruthenos ... in eam amentiam et tyrannidem e-isse, ut eqs.
5.
de hominibus: opowiadać rozlewnie; copiose narrare (saec. XV).
D.
part.
praes.
effluens
de grani mensura: kopiaty, wysoko nasypany; cumulatus, ad cumulum impletus
ArHist X p. 68 (a. 1534) de quolibet manso dant avene per sex coretos e-ntes ad curiam et septimum ad seminandum etiam e-ntem.Cf. SUPERFFLUENS.
II.
trans. (o jeziorze) wydawać, rodzić (rzekę, która z niego wypływa); (de lacu) edere, efferre (fluvium)
PommUrk VII p. 344 (a. 1330) : usque ad lacum, qui vulgariter Holtwruo dicitur, et a loco, ubi Holtwruo e-it fluvium Regelytz, ad partem origentalem.