Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEDICO-1

Gramatyka
  • Formydedico
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
    • 1. eccl.+ altare, ecclesiam consecrare, sacrum facere.
    • 2.
      • a. iur.+ partum paupertatem vinum cum carnibus post diluvium in usum humanum licite assumere rerum actiones celebrare, commendare, dignum reddere
      • b. dedere. Multo saepius pass. et refl.: poświęcić się czemuś; se applicare ad aliquid.
      • a.
      • b.
      • c.
      • d. + librum [sim.] alicui inscribere.
  • II.
    • 1. dotare, possidendum tradere.
    • 2. destinare
  • III. in usum ac consuetudinem inductus, institutus.
  • IV. sprowadzić, doprowadzić

Pełne hasło

1. DEDICO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • A.
  • N.
I.
1. eccl. altare, ecclesiam sim. :poświęcać; consecrare, sacrum facere.
Additur
alicui sancto (Cosmae et Damiano: DŁUG. LibBen I p. 230 ) , item in honore et nomine apostolorum ( DokKKr I p. 17, a. 1277 et saepius), in honorem s. Pauli ( KodMp IV p. 87, a. 1403 ; cf. AKap Sąd III p. 237, a. 1480).
Syn.
consecrare ( DokKKr I p. 17, a. 1277 et saepius).
2.
a. uczcić, uczynić godnym; celebrare, commendare, dignum reddere, v. gr.: BVMariae partum (de Christo KADŁUB. p. 186 ) , paupertatem (item de Christo MARTIN. OP. Marg. fol. m l b) , vinum cum carnibus post diluvium ( NIC. BŁ. Serm. I p. 131 ; ;syn. in usum humanum licite assumere ib.I p. 260 ), item iur. rerum actiones ( KodPol III p. 453, a. 1484 : res pereunt universe ... quarum non sunt acciones literarum perhennate apicibus et testium custodia d-te).
N. glossam Pol.
RFil I p. 43 (a. 1398) : d-verunt «uczczyli» (cf. ArLit III p. 106, a. 1450).
b. poświęcić na jakiś cel; dedere. Multo saepius pass. et refl. : poświęcić się czemuś; se applicare ad aliquid.
Constr.
a. sq. dat.
b. sq. ad
*Lites II p. 129 (a. 1221) : fratrum d-torum ... ad divina servicia.
c. sq. in c. acc.
KodMp IV p. 107 (a. 1407) : personis ecclesiasticis in laudem Dei d-tis.
CodEp III p. 77 (a. 1455) : me totum domui illi in iuniorem servitorem d-vi.
d. librum [sim.] alicui poświęcić, dedykować; inscribere.
II.
1. wyposażyć, oddać na własność; dotare, possidendum tradere.
N. iur.
SSrSil VII p. 99 (a. 1461) : id oppidum prius domino de Sternberg judicialiter fuit d-tum.
ZabDziej I p. 90 (a. 1472) : ipse non stetit et dedit «sepsellink» (i. e. solidum scabinalem ), quod sibi ius d-vit.
Constr.
a. sq. abl.
PommUrk II p. 383 (a. 1278) : nostrae interest sollicitudinis ecclesias ... gubernare ac eas dotibus conuenientibus ... d-re (cf. ib. III p. 48, a. 1288).
b. sq. ad:
KodKWil p. 108 (a. 1420) : nec post fata vestra hoc, quod ad vestram serenitatem fuerat d-ndum, in titolos aliorum convertatur.
c. sq. in c. acc.
PommUrk II p. 331 (a. 1298) : cum ... consecraremus ecclesiam ... in eandem ... d-uimus villas infrascriptas.
2. przeznaczyć na coś; destinare
DŁUG. Hist. V p. 76 : ut ... campum, quem calcabant pedibus, aut victoriae aut sepulchro d-rent.
III. part. perf. wprowadzony, zapoczątkowany; in usum ac consuetudinem inductus, institutus.
N. constr. sq.
in c. abl.
KodMp IV p. 272 (a. 1432) : vt sic d-tus in luminibus alijsque cerimoniis ... nostre ecclesie cultus tractu temporis ... non decrescet.
IV. singulare: i. q. deducere; sprowadzić, doprowadzić
KodKKr II p. 324 (a. 1408) : inquisitori brachium seculare ... prebeatis ... captiuantes ... quos ... in crimine heretico dixerit deprehensos et ipsis ad locum, quem inquisitor ... nominauerit, sub bona custodia d-atis.
KodMp II p. 194 (a. 1422) : clara illorum merita ad lucem d-amus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)