- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
I.
następowanie, następstwo; actus alicui (rei) succedendi, consecutio (de ordine et de tempore).
II.
A.
phil.
t. t.
1.
logiczny stosunek następstwa oraz wypowiedź wyrażająca ten stosunek; ratio, quae inter antecedens (cf.
s.
v. ) et consequens
(cf.
s.
v. ) intercedit atque propositio, quae eiusmodi rationem exprimit
WROCŁ. CongLog fol. c lb : c-a capitur dupliciter: concretiue ... est oratio composita ex antecedente et consequente cum nota illationis illatiue tenta; abstractiue ... est habitudo consequentis ad antecedens.
Ib. c-a ... communiter ... se extendit et ad bonam et ad malam c-am et ... est oratio continens propositiones et denotans sequelam vnius earum ad alteram (cf. BYSTRZ. ParvLog fol. S IVa).Cf. Th. IV 402, 74 sq.
Dicitur
bona
(opp.
mala)
WROCŁ. CongLog fol. c 2a : c-a est ... bona ... in qua oppositum consequentis repugnat antecedentem ... mala est, in qua oppositum consequentis non repugnat antecedentem (cf. GŁOG. Hisp. fol. 133b).Ita saepius.
Item
consequentiae bonitas (
BYSTRZ. AnalPr fol. m la).
N. constr.
BYSTRZ. AnalPr fol. a 5a : a singulari ad indefinita est bona c-a.
Id. ParvLog fol. R IIa : ab exclusiua affirmatiua ad vniuersalem affirma tiuam de terminis transpositis est bona c-a.Ita saepius.
Opp.
mala, cf.
,
inconstans (
id. AnalPr fol. K 3b
).
Distinguitur
α.
naturalis:
BYSTRZ. ParvLog fol. 2 IVb : naturalis consequentia est illa, cuius consequens includitur in antecedente (cf. WROCŁ. EpitConcl fol. C IVa; opp. accidentalis: BYSTRZ. ParvLog fol. S IVb).
Simili sensu
essentialis
(
id. AnalPr fol. k 3b
),
subsistendi (
GŁOG. Hisp.
fol. 141a
)
, manifesta
(
STOB. Intr. fol. b 2a)
, evidens (
BYSTRZ. AnalPr fol. i 8a
), necessaria
(
ib. fol. o 4a
;
id. ParvLog fol. V IIIa
;), perfecta
(
id. AnalPr fol. i 8a
; opp.
imperfecta seu inevidens
ib.
),
simplex
id. ParvLog fol. S IVb : c-a simplex siue simpliciter est illa, cuius antecedens pro nullo tempore potest esse verum sine consequente (opp. ut nunc ib. c-a ut nunc est, que tenet pro determinato tempore et non pro omni tempore; cf. GŁOG. Hisp. fol. 135a).
Ib. fol. S IVb : est ... c-a simplex, que habet propositionem cathegoricam vnam pro antecedente et vnam pro consequente (cf. GŁOG. ExLog fol. I09b).
Opp.
composita
ib. c-a composita est, que constat ex duabus ypoteticis vel ex vna cathegorica et alia ypotetica.
β.
materialis:
BYSTRZ. ParvLog fol. S IVb : consequentia materialis ... est, que solum tenet gratia habitudinis terminorum sicut c-e dijaletice.
Id. AnalPr fol. S 2b : c-a materialis est c-a necessaria, que non tenet in omnibus terminis simili forma arguendi retenta.
GŁOG. ExLog fol. 25b : arguendo ab inferiori ad superius est c-a materialis.
Opp.
formalis:
BYSTRZ. ParvLog fol. S IVb : consequentia formalis ... est illa, que tenet in omnibus terminis consimili forma arguendi retenta, sicut sunt c-e sillogistice.
Id. Log. fol. D lb : consequentia est bona et formalis, quia bene sequitur.
GŁOG. Hisp. fol. 133b : c-a formalis est, contra quam simili forma retenta non datur instantia.Ita saepius.
γ.
logicalis (
STOB. Parv. fol. B Va)
,
dialectica (
BYSTRZ. ParvLog fol. S IVb)
, syllogistica
id. AnalPr fol. i 8a : c-a syllogistica ... est illa, in qua ponuntur due premisse in modo et figura disposite.Ita saepius.
Opp.
non syllogistica
ib. fol. p lb : c-a non syllogistica est, qua proceditur a singularibus ad vniuersalem.Ita ib. saepius.
Inde
argumentativa, enthymematica, exemplaris (
BYSTRZ. AnalPr fol. a 7b)
, inductiva (
ib. fol. i 8a
), conversiva (
ib.
), ab aequipollentibus (
ib.
), e contrario (
BYSTRZ. Top. fol. s 8a).
N. locut.
α. consequentia tenet (
BYSTRZ. Log. fol. b Ia
et saepius),
opp. non valet (
id. AnalPr fol. m 1h
et saepius).
β. consequentiae probatio (
STOB. Aret. fol. h 4a
et saepius), resolutio (
BYSTRZ. AnalPr fol. h 3b
et saepius
ib.
).
2.
następnik; consequens
MATTH. p. 6 : unde veniat, quod homines minus consentiunt Deum omnia bene fecisse, cum tam antecedens quam c-a (v. l. consequens) hoc probans sit tam evidens?
Ib. p. 7 : nos, qui nec de antecedente nec de c-a ambigimus, de conclusione tam saepe dubitamus.Cf. CONSEQUENS II.
B.
gramm. stosunek następstwa czasowo-przyczynowego; ratio consequendi respectu temporis vel causae
Gramm. p. 199 (saec. XV) : ablatiuos positos in designacione c-e poni absolute (cf. contextum ).
ΠI.
1.
naśladowanie, przykład (wzór) do naśladowania; imitatio, exemplum ad imitandum propositum
KADŁUB. p. 108 : verum non hoc nobis ad c-am trahendum (ita haec verba cum recentioribus edd. legenda ), quia privilegia paucorum comunem legem non faciunt.
MHer XIII p. 49 (a. 1344) : ut ... successoribus ex hiis, que agimus, c-e promptitudinem et exempli relinquamus.
CorpJP III p. 542 (a. 1519) : nostram collationem ... in c-am seu exemplum in posterum trahi non posse.Ita saepius.
Syn.
exemplum cf.
et
sequela (
ARect II
p. 125, a. 1546)
.
2.
posłuch; assensus, obsequium
StPPP XI p. 240 (a. 1460) : qui ... interrogaverunt ... utrum ius bannitum registro facit c-am alias «dij folge» (Germ. ) et scabini responderunt, quod facimus «folge».Cf. Słownik staropolski s. v. folga et CONSEQUELA (cf. Th. IV 404,4 sqq.)
3.
osiągnięcie czegoś; actus aliquid assequendi
CodPom I p. 781 (a. 1248) : pro quorum bonorum aeternorum c-a nostri progenitores ... claustrum ... fundauerunt (cf. PommUrk II p. 502, a. 1283).
KodWp I p. 543 (a. 1287) : pro terrenis celestia et transitoriis contrahamus eterna, pro quorum c-a necesse est viris religiosis ... adesse (cf. PomUrk III p. 24).