- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
I.
propr.
1.
kolumna, słup, filar; pila, columen,
anta.
N. glossas Pol.
KodMp III p.82 (a. 1352) : c-am «slup» dictam.
AKapSąd II p. 33 (a. 1417) : ad ... c-as, vulgariter «na fillari».
CracArt IV p. 116 (a. 1441) : c-as templi alias «philari».
DokPaul p. 306 (a. 1462) : iuxta ... c-am et scopulos wlgariter «po slupy y po kopcze».
N.
a.
locut.
iur.
aliquem in columna evocare
pozywać kogoś przed sąd; in ius vocare (cf.
s.
v.
TRABS)
StPPP VIII p. 586 (a. 1398) : debet pueros Rosznonis citare, quos sciet et scit, et quos ignorat, eos in c-a euocabit.
b.
geom.
t. t.
walec; cylindrus
MARTIN. p. 10 : c-a ... est transitus parallellogrami rectanguli latere rectum angulum continentem fixo ipsaque superficie donec ad suum locum redeat.Ita ib. passim.
c.
słup ognia, chmura w kształcie słupa; de igne, nube
(e
Vlg.
Exod. 14,24 et passim). Simili sensu
DŁUG. Hist. II p. 271 : c-a ignea de coelo divinitus super caput monachi descendit et universum territorium ... stupendo atque inenarrabili fulgore illustravit.
2.
meton. de hominibus: podpora, ostoja; columen, praesidium.
II.
transl.
o przedmiotach zbliżonych kształtem do kolumny;
de rebus columnae instar apparentibus
1.
górna część nosa; nasi pars superior
GŁOG. Phys. fol. A 4b : narium ... una pars propter eius longitudinem c-a uocatur.
2.
skarbona kościelna;
arca in ecclesia stipi colligendae destinata
AKapSąd III p. 213 (a. 1527) : vere tu aliquoubi in ecclesia aperuisti c-am, in quam imponunt per obulum propter Deum, cum ita habundas in minutis.
3.
kolumna w piśmie, zwł. przy sumowaniu rachunków, szpalta; pars paginae, praec. in rationibus faciendis
KsgGrWp II p. 197 (a. 1391) : cause hujus sexterni primorum trium foliorum ... Vincencius ... astitit terminos ... super Sanczivogium ... in primo folio prime c-e.
ArHist XI p. 406 (a. 1416) : summa omnium suprascriptorum a principio istius c-e XVI marc. XVIII gr. facta racione.
DŁUG. Hist. IV p. 543 : in cuius libri prima c-a Kazimiri regis imago ensem vagina vacuum in manu dextra tenebat.