Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AEDIFICATIO

Gramatyka
  • Formyaedificatio, edificatio, edificacio, edifficatio, hedificacio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. actus aedificandi.
    • 2. aedificium, aedes.
    • 3. aedificii partes
    • 4. aedificandi modus
    • 5. actus complendi aliquem locum aedificiis
    • 6. iur. ius aedificandi
    • 7. restauratio
    • 8. institutio (fontis,locorum, ubi venatores venantur)
  • II. transl.
    • 1.
      • a. actus incitandi aliquem ad virtutem bono exemplo
      • b. actus proficiendi in virtute exemplo alicuius
    • 2. explicatio alicuius loci in oratione
    • 3. institutio
    • 4. instauratio

Pełne hasło

AEDIFICATIO s. EDIFICATIO s. EDIFICACIO s. EDIFFICATIO s. HEDIFICACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
I. propr.
1. budowa,budowanie; actus aedificandi. Cf. AEDIFICO I 1.
N. locut.:
angularis założenie; actus condendi
RFil XXIII p. 309 (a. 1444) : ad angularem e-em «nazalozienye».
2. budowla, gmach; aedificium, aedes. Cf. AEDIFICIUM I 1 .
3. części budowli; aedificii partes
ARect II p. 73 (a. 1540) : propter quod ipsa domus continue desolabatur et in ae-bus necessariis labefactari et negligi in dies cernitur.
4. sposób budowania; aedificandi modus
CracArt IV p. 65 (a. 1422) : ad discernendum muri e-em … qui murus murari debuit inter dictarum parcium hereditates.
5. zabudowanie placu; actus complendi aliquem locum aedificiis
MatLub p. 47 (a. 1532) : de arearum desertarum e-e.
Cf. AEDIFICO I 2.
6. iur. prawo budowania; ius aedificandi
StPPP IX p. 119 (a. 1482) : in eadem diuisione accidit ... domino Petro ... e-o in loco superius taberne ... tantum quantum sibi aedificari placuerit.
7. odbudowanie; restauratio
CracArt V p. 309 (a. 1535) : que quidem restauracio illi admissa est a iudicio, eo quod ([domus)] erat ruinosa et egebat e-e.
8. urządzanie (studni, stanowisk myśliwskich); institutio (fontis,locorum, ubi venatores venantur)
RachWaw p. 434 (a. 1565) : pro ae-e vel muratione ... fontis in domo canali sub arce.
AGZ XIX p. 33 (a. 1478) : in venaciolibus alias «w loviskach» ... ex consueto habetur stacionis e-o alias «stan».
Cf. AEDIFICO I 4.
II. transl.
1.
a. budowanie kogoś dobrym przykładem; actus incitandi aliquem ad virtutem bono exemplo
*KodMp I p. 218 (a. 1331) : maiorem (ed. moiorem) ... operum uestrorum odorem ad e-em Christi fidelium sentiamus.
STAN. OP . p. 842 : ad he-em populi ea, que in scriptis reperi, ... breui et humili stilo perstringere curaui.
Cf. AEDIFICO II 1.
N. locut.
de se ae-em dare budować swoim przykładem; exemplo suo aliquem instruere
DŁUG. Op. p. 19 : Stanislaus die noctuque in orationibus vacans, magnam de se ... dabat ae-em.
b. budowanie się czyimś przykładem; actus proficiendi in virtute exemplo alicuius
NIC. BŁ. Serm. I p. 35 : qualis erit ae-o discipuli, si se intelligit magistro meliorem.
KOMOR. p. 184 : econtra utique in populo multa e-o fuit.
2. rozwijanie jakiegoś tematu w mowie; explicatio alicuius loci in oratione
NIC. BŁ. Serm. I p. 211 : licet ... in sermone praecedenti ... posuimus multiplicem distinctionem vineae, tamen proaliquali ae-eet diffusione istius materiae hic solum nonnulla de duplici vinea subiungemus.
3. założenie; institutio
*StPPP V p. 201 (a. 1414) : papatus enim ... ab eius ae-e iuxta evangelium invariabiliter aequalis manet.
4. odnawianie,odrodzenie; instauratio
CodEp II p. 94 (a. 1417) : opus ministerii in e-e corporis Christi feliciter inceptum consumari vestre sanctitates non dubitent.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)