General
Full Entry
More

CIVIS

Grammar
  • Formscivis
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -is
  • Part of Speechnounnoun
  • Gendermasculinefeminine
Meaning Outline
  • I.
    • 1. rei publicae vel regni incola liber, omnibus iuribus utens.
    • 2. urbis incola omnibus iuribus utens, oppidanus (-a)
      • α.
      • β.
      • γ. + consularis
        • c.
        • d.
        • e.
    • 3. + supernus i. q. caeli, sanctus.
  • II. concivis.

Pełne hasło

CIVIS, -is m. et f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • N.
I.
1. obywatel państwa; rei publicae vel regni incola liber, omnibus iuribus utens.
2. mieszczanin (-ka); urbis incola omnibus iuribus utens, oppidanus (-a)
GALL p. 454(= 110,4 M.): urbem c-es reddere coartavit.
PrzywKr p. 1 (a. 1299) : de curia nostra, quam in ... civitate Cracouia possidemus ... faciemus omne ius civile ... secundum quod quilibet c-ium de curiis suis facere consueverunt.
StPPP VIII p. 540 (a. 1398) : Margareta ... c-is de Kazimiria.
N. definitionem et glossas Pol.
GLcerv p. 498 : c-is est, qui in aliquam ciuitatem scriptus est et secundum eius iura ac mores viuit «mieszczanin».
RFil XXIII p. 312 (a. 1444) : «mieścic» c-is.
Ib. XXII p. 17 (a. 1466) : c-is «myesczak».
AGZ XIX p. 322 (a. 1489) : mulierem ... c-em alias «myesczanka».
Iuxta ponitur
burgensis ( PommUrk II p. 254, a. 1271) , oppidanus ( GALL p. 454 = 110,8 M. et saepius).
Opp.
cmetho ( RachJag p. 8, a. 1388) , militaris ( MPH IV p. 204, a. fere 1463), terrigena ( StPPP I p. 11, saec. XIV medio).
Distinguitur
α. carens uxore et domicilio ( PomnLw II p. 1, a. 1404 et saepius), opp. possessionatus ( APozn I p. 116, a. 1446 et saepius).
β. civitanensis (opp. canonicalis: KodWp V p. 385, a. 1424).
γ. consularis ( StPPP VII p. 471, a. 1492). Constr. (respicitur nomen urbis) a. sq. gen. b. sq. de:
StPPP VIII p. 1 (a. 1374) : Lorenczonem c-em de Lelovia.
Ita saepius.
c. sq. ex :
StPPP XI p. 110 (a. 1538) : Zophia ... c-is ex Woynycz.
d. sq. in c. abl.
KsgŁawKr p. 82 (a. 1372) : Nicolao ... c-i in Apcowicz.
Ita saepius.
e. sq. adi.
3. supernus obywatel nieba, tj. święty; i. q. caeli, sanctus.
II. współobywatel; concivis.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)