- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- A.
- L.
- N.
I.
propr. oczyścić; purgare,v.
gr.
domum (
CRIC.
p. 71, v. 243
), piscinam (
StPPP II
p. 749,
a. 1468),
item cultros (
KodKrak
p. 562, a. 1448
et saepius).
II.
transl.
A. aliquid
1.
peccatum, infamiam
zmazać, zgładzić, usunąć (winę, hańbę); tollere
2.
iur. wykupić, spłacić; redimere
AGZ XIV p. 234 (a. 1447) : Vanko dedit evictorem ... ad e-ndum huiusmodi equum (cf. supra quem equum Byeskowsky restavit alias «zastal» aput ...Vankonem).
KodUJ IV p. 125 (a. 1533) : dum ... Stanislaus ... praedicta bona redimere et e-re voluerit.Cf. EMENDO I B 1.
B. aliquem
I.
usprawiedliwić, uwolnić od winy, grzechu; liberare (a peccato, culpa)
CantMAe I nr 5, v. 3b (saec. XIII) : ut virtutes imitentur, a delictis e-entur.
Ib. v. 10b : sed occultis e-ti ... cum beatis iam beati vivamus per secula.
FormJ p. 49 : donec e-emini, penitencie per emendam (ita ms., ed. emendacionem).
StPPP IV p. 67 (a. 1423) : gracia ... e-ns a peccato.Ita saepius.
2.
iur. uwolnić od zarzutów, ogłosić niewinnym;
a crimine liberum esse declarare (praec. coram iudice)
ArPrawn X p. 237 (a. 1408) : scabini ... proclamacionem fieri ordinabunt iustificando ipsum ... Smik et e-ndo.
APozn I p. 108 (a. 1444) : quos ... nos presentibus e-amus a prefato ipsis obiecto crimine.
ZabDziej I p. 67 (a. 1458) : kmetho ... expiavit et e-vit Clementem ... dicens ... ego ... nullam malam famam scio super ipsum.
Ib. p. 68 (a. 1459) : Clemens, qui inculpatus fuit, nunc e-tus est de pena ([i. culpa), ]qua fuit inculpatus.Ita saepius.
N. locut.
emundatum se facere
wykazać swoją niewinność; se crimine liberare
ZabDziej I p. 54 (a. 1448) : Stanislaus ... fecit se e-tum in primo et secundo iudicio.Occ.
α.
uwolnić od tzw. nagany szlachectwa, wykazać szlacheckie pochodzenie; aliquem genere nobilem esse ostendere
StPPP II p. 452 (a. 1439) : Petrus ... ipsum Mathiam stans personaliter e-uit et verum nobilem et fratrem suum palam pronuncciauit.
Ib. VII p. 359 (a. 1439) : Blasius ... cum sex testibus pro prima inculpatione se expurgauit et e-uit de tribus clenodiis, de paternis duobus et tercio materno.
β.
constr.
sq.
enunt.
obi.
StPPP XI p. 11 (a. 1500) : heres fecit et e-vit cum (i. coram )banito iudicio et cum omni communitate, quod ... Stanislaus ... est probus et honestus.
3.
sensu latius translato: uwolnić; liberare
BreslUB p. 28 (a. 1261) : ab hoc contradictionis articulo nos penitus exuimus et e-amus.
Constr. ad
1—3: indicatur a qua re
a. sq.
abl.
b. sq. ab. c. sq. de. d. sq. pro. Indicatur quomodo a. sq.
abl.
b. sq. cum. c. sq. per (omnes ut supra).