- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
I.
propr.
1.
roznieść, rozprowadzić;
(in diversas partes) differre, diducere.
Constr. sq.
in c.
acc.
2.
uporządkować, zwł. na piśmie, podzielić, rozmieścić; ordinare, in ordinem redigere,
distribuere, praec. in scriptis (saec. XV—XVI).
Constr.
a. abs.
b. sq.
abl.
c. sq. in c.
acc.
N. fere i. q.
przeliczyć, zamienić; vertere
COPERN. Rv p. 188 : si ab assumpto principio ad datum tempus anni fuerint inaequales ... eos in annos aequales ... d-emus.
3.
trawić (pokarm); cibos concoquere.
N. meton.
ebrietatem (vinum)
wytrzeźwieć; crapulam exhalare
ArHist V p. 226 (a. fere 1400): si quis celebrauerit non jeiunus aut in ebrietate per sompnium non d-ta (ed. -tum, sed cf. AKapSąd II p. 290, a. 1482 : non ieiunus aut ebrietate per sompnum non d-ta).
Item in imagine
NIC. BŁ. Serm. III p. 85 : d-e paulisper vinum, quo mades.
Inde
ib. II p. 141 : tertium genus irae est perniciosum, quia non, vt illa duo, ad horam d-itur, sed per plures dies ... diutius reseruatur.
II.
transl.
1.
opisać, wyłożyć, przedstawić na piśmie; scribendo enarrare, exponere, declarare,
referre. Etiam de sermone
KADŁUB. p. 9 : clam filiis accitis d-it propositum, pandit consilium.
Constr. sq.
in c.
acc.
2.
wymieniać, wyliczać;
enumerare.
3.
rozważać, roztrząsać, przemyśleć;
considerare, animo revolvere (saepissime in abl.
abs.).
Iuncturae potiores
digerere consilium (
CodSil II
p. 3, a. 1258
et passim), declarationem (
KOMOR.
p. 117
)
, instructiones (
Dogiel I
p. 13,
a. 1461)
, negotia (
DŁUG. Hist. IV
p. 515
)
, rationes (
KodUJ III
p. 84, a. 1480)
, responsiones (
ArPrawn V
p. 374, a. 1475),
sim.
N. constr.
a.
sq.
dat.
Tom. XIII p. 14 (a. 1531) : consilii mei sententiam majori deliberationi ... d-re.b. sq. cum :
DŁUG. Hist. I p. 293 : de publicis rebus cum illis consilia d-turus.Ita passim. c. sq. intra :
CodEp I 1, p. 51 (a. fere 1418): pauxillum ea retenta intra se d-it consilia et dirae meditationis torquetur angustia. Ita saepius.
4.
singularia
a.
pass. powstać, urodzić się; oriri,gigni
CIOŁ. Carm. p. 70 : concrepemus leta festa, Wladislai quod ex testa nostro ewo nunc d-ta stirps preclara et honesta, futura solacia.
b.
odwlekać, odkładać; differre
DŁUG. Hist. III p. 80 : maturum et longa expectatione d-tum tempus ... advenisse ratus.