General
Full Entry
More

DEPENDEO

Grammar
  • Formsdependeo
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ere, -ndi
Meaning Outline
  • I. propr. deorsum pendere. Occ.
    • α. declinare
    • β. ad aliquid situm esse
  • II. transl.
    • 1. phil. pendere ex aliqua re (vel ab aliquo), positum (situm) esse in aliqua re.
    • 2. gram. pendere
    • 3. iur.+ terminus dependet pendet, comperendinatur

Pełne hasło

DEPENDEO, -ere, -ndi
  • F.
  • Th.
  • S.
  • B.
[confunditur cum voce dependo:
ConcPol VI p. 228 (a. 1398) : manicas circa tunicas deferunt, que usque ad terram dependunt.]
I. propr. wisieć, zwisać; deorsum pendere. Occ.
α. przechylać się; declinare
COPERN. Rv . p. 75 : diligenter exaequato per hydroscopium ... ne in aliquam partem d-eat.
β. znajdować się przy czymś; ad aliquid situm esse
ArPrawn I p. 28 (saec. XV in.) : librum ... qui in choro dicte ecclesie ... in pulbito d-et catena affixus.
KodLit p. 174 (a. 1413) : infantes ... ad ubera d-ntes (cf. Th. V 1, 568, 28 ).
Constr.
a. sq. abl. b. sq. ab. c. sq. ad, cf. d . sq. in c. acc. e. sq. in c. abl.
StPPP II p. 140 (a. 1402) : sigillo patenti in cordula sericea alba d-nti.
KodMp IV p. 173 (a. 1419) : bulla plumbea in cordula canapi ... d-nte.
Ita saepe.
II. transl.
1. zależeć od czegoś (kogoś), być zawisłym, polegać na czymś; pendere ex aliqua re (vel ab aliquo), positum (situm) esse in aliqua re. In textibus phil. adduntur adv. causative ( GŁOG. Porph. fol. p IIa), effective ( ib. ), essentialiter ( MatFil II p. 40, a. 1414), obiective ( GŁOG. Porph. fol. p IIa) , subiective ( ib. ).
Constr.
a. sq. ab.
Additur
in feudum :
LhnUrk II p. 232 (a. 1382) : que bona habemus in ... terris sibi in eodem regno et corone Boemie subiectis et in feudum d-ntibus ab eisdem.
Ita saepius in textibus exteris. b. sq. ad :
VITELO OpM p. 33 : unumquodque prius est aliquid naturaliter in se, quam d-eat ad alterum posterius.
PEREGR. fol. o Ia : episcopus ad cuius nutum omnium sententie d-bant.
c. sq. ex. d. sq. in c. abl.
PommUrk VI p. 355 (a. 1274) : licet in ceteris sanctis fiducia spei d-eat populo Christiano.
KodWp II p. 593 (saec. XIV med.med) : in armata militia honor regis et defensio totius regni d-et.
Ita saepius, cf. Th. V 1, 586, 26.
2. gram. być zawisłym,zależeć; pendere
Gramm. p. 197 (saec. XV) : omne specificans aliud habet racionem d-ndi et omne specificabile... habet modum per se standi.
GŁOG. Alex. II fol. 201a : cum primum constructibile d-et ad secundum, tunc est constructio transitiua ut 'lego librum'.
Ita saepius.
Constr. sq.
ad, cf.
3. iur. terminus dependet pozostaje w zawieszeniu, zostaje odroczony; pendet, comperendinatur
AGZ XIV p. 83 (a. 1443) : si arbitri non poterint partes componere, extunc terminus d-et feria prox(ima) quinta post Pascha coram dom(ino) p(a)l(a)t(in)o.
Ib. p. 236 (a. 1447) : Helene ... actrici cum nobili Nicolao ... terminus d-et pro iuramentis.
ZabDziej III p. 76 (a. 1490) : dominus in termino ad hoc d-nti conclusit.
Ib. p. 150 (a. 1491) : ad propositionem dicti actoris terminus d-bat ex scriptis missis proprie manus.
Constr.
a. sq. abl. , cf. b. sq. ad cf. c. sq. pro, cf. d. sq. ex, cf.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)