General
Full Entry
More

DEMO

Grammar
  • Formsdemo
  • Etymology -mtum nisi typothetae error subest
  • Inflectional type -ere, -mpsi, -mptum -mtum
Meaning Outline
  • I. propr.
    • 1.
      • a. + serta, velamen collum detrahere, tollere, auferre alicui, v. gr. decollare
      • b. imminuere, auferre.
      • c. deducere, detrahere (pecuniam).
    • 2. decernere, eximere
  • II. transl.
    • 1. excipere, excludere (praec. abl. abs.)
    • 2. tollere, auferre, v. gr.

Pełne hasło

DEMO, -ere, -mpsi, -mptum (-mtum)
  • F.
  • Th.
  • S.
[part. perf. damptus? (nisi typothetae error subest)
AGZ XIII p. 207 (a. 1446) : dampta expedicione, morte et infirmitate.]
I. propr.
1. res
a. zdejmować, zrywać, zabierać; detrahere, tollere, auferre alicui, v. gr. serta, velamen (saec. XV—XVI). Occ. collum ściąć głowę; decollare
KsgKaz p. 487 (a. 1405) : nullam graciam postea apud dominos invenerit, sed vero collum d-etur.
b. ujmować, zmniejszać; imminuere, auferre.
Constr. sq. dat. (occ. omisso obi.
NIC. POL. p. 66, v. 344 : patiens gemit, quia res sibi practica d-it)
vel de.
c. odliczać, odejmować (pieniądze); deducere, detrahere (pecuniam).
2. homines: odłączać, wyłączać; decernere, eximere
AGZ XIV p. 7 (a. 1440) : d-ntes ipsos seu excipientes alias «wygymugyancz» de districtu Przemisliensi in... Leopoliensem.
PAUL. CR. p. 116, v. 28 : cur ... procul a populo d-seris ipse tuo filiam.
II. transl.
1. wyłączać, wykluczać, czynić wyjątek; excipere, excludere (praec. abl. abs. )
KodMpI p. 48 (a. 1255) : coloni ex villis ... duos dies ... ad metendum ... sint astrictij, d-tis villis, que sunt post montem Obidowa.
ArPrawn V p. 417 (a. 1389) : dedit ... uxori sue terciam partem bonorum suorum ... d-ta domo sua in civitate, quam filio suo resignavit.
Ita vulgo saec. XIV- XVI.
Syn.
excipere ( APozn II p. 65, a. 1477 ; AKapSąd III p. 137, a. 1509).
Locut.
dempto (eo, hoc) z wyjątkiem, chyba że; excepto, praeterquam a. sq. quod :
KodWp III p. 89 (a. fere 1357 ): hoc nullus nisi ipsorum Iudaeorum antiquiores iudicare debent, d-to quod si ipsi veritatem ... comperire nequiverunt.
Ib. d-to, quod eadem pignora alicui presbitero ad servandum daret.
Ita saepius saec. XV. b. sq. cum:
CorpJP I p. 195 (a. 1511) : ne quis regnicolarum in Vratislaviam negotiandi causa permitteretur, d-to hoc, cum aliquis... iret ad repetenda debita sua.
c. sq. si :
AKapSąd I p. 24 (a. 1433) : canonici capitula capitularia ... suspenderant, d-to, si necessitas convocandi fratres ... immineret.
2. znosić, usuwać; tollere, auferre, v. gr. culpam ( NIC. BŁ. Tract. p. 100b ) , suspicionem alicui ( CRIC. in Tom. V p. 309, a. 1520) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)