- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- L.
- A.
I.
propr.
A.
res
1.
aedificia
sim.:burzyć, niszczyć; destruere, evertere (praec. de hostibus, item de aqua
StPPP XII
p. 544, a. 1528
; de vetustate
KodMp I
p. 9, a. 1206).
Glossa
Pol.
GLb p. 120 : d-o... deorsum molire... «pszovacz».
Syn. et iuxta posita
concutere (
ArPrawn VI
p. 37,
a. 1518)
, destruere (
ib.
p. 95, a. fere 1530
), frangere (
LhnUrk II
p. 604, a. 1456
et saepius), ), in cineres redigere (
WŁODK. Tract.
p. 162
)
.
Constr.
a.
sq.
abl.
instr.
,
v.
gr.
iactu machinarum
(
URSIN.
p. 104
)
, vi tormentorum (
Tom. II
p. 262, a. 1513)
. b.
sq.
per :
CodZagr p. 135 (a. 1504) : ecclesie sunt d-te per continuos incursus.Occ. fossam i. q. obstruere ( PommUrk V p. 230, a. 1315).
2.
terram, bona
sim.: pustoszyć;
vastare, delere
KodMaz(K)
p. 386 (saec. XIII)
:
terre ab ... Prutenorum tyrannide inciperent d-ri (cf. ib. infra ipsis pro parte maxima d-tis et deuastatis
).
DŁUG. Hist. III p. 353 : agros... et villarum colonos magnopere d-ntes.Occ. fructus, fruges sim.:
ib. IV p. 523 : agrorum ... et hortorum fructus vi et iniuria d-untur et devorantur.
Ib. V p. 497 : mures frugibus, quae in horreis condebantur, d-tis in agros decurrerent.Ita saepius ap. DŁUG., cf. Th. V 1, 499, 51 sqq.
3.
litteras, vestes
niszczyć, zżerać;
consumere, pessum dare (pass. niszczeć; pessum ire)
PommUrk IV p. 309 (a. 1308) : propter vetustatem tam cera sigilli quam ipsa charta et scriptura iam vilescere incipit et d-ri.
KodPol I p. 230 (a. 1365) : ex vetustate per tinearum ... corrosionem non parum d-te erant litterae.
ARectII p. 130 (a. 1546) : tunicae ... iam attritae et quasi d-tae.
Praec. in imagine (alluditur ad Vlg.
Luc. 12, 13)
KodMp II p. 57 (a. 1235) : illic temporales recollocemus thesauros, ubi erugo auaricie et tinea eos non d-atur humane inujdentie.Ita vulgo saec. XIII—XV.
B.
homines
1.
nękać, wyniszczać, zabijać;
affligere, vexare, perdere
FormJ p. 102 : mors ... cuiquam non parcit ... potentes opprimit manu forti ipsosque divites d-itus.
2.
pokonać, zwyciężać; debellare, vincere
Tom. I p. 180 (a. 1511) : Turcus comparavit exercitus, quos missurus est... ad d-ndum Valachum. Cf. Th. V 1, 499, 61.
II.
transl. znosić, unieważniać, unicestwiać,
zbijać; tollere, refellere, antiquare, irritum reddere
KodMp IV p. 249 (a. 1429) : renuncians ... omnibus excepcionibus, quibus mediantibus dictus empcionis contractus posset quouis modo d-ri.
CodEp I 2 p. 44 (a. 1448) : moliens ipsam fallaciam argumentationum impulsibus d-re.
PP II p. 194 (a. 1454) : Magister et Ordo liga et vnione d-ta... nova... bella nobis... inferre destinabant.Ita saepius. Etiam alicuius rationes et consilia ( Tom. II p. 185, a. 1513) .