General
Full Entry
More

DEMEREO

Grammar
  • Formsdemereo, praec, saec, xvi, demereor
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -ere, -ui, -itum -eri, -itus sum
Meaning Outline
  • I.
    • 1. labore aliquid sibi comparare, acquirere.
    • 2. + poenam noxam mereri, noxium esse
  • II.
    • 1. bene mereri de aliquo, aliquem sibi conciliare.
    • 2. in vicem bene mereri de aliquo, beneficium reddere
  • III. minime mereri

Pełne hasło

DEMEREO, -ere, -ui, -itum et (praec. saec. XVI) DEMEREOR, -eri, -itus sum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • N.
I.
1. zarobić, zapracować; labore aliquid sibi comparare, acquirere. Glossa Pol.
TPaw IV p. 704 (a. 1398) : id, quod Mathias «zarobil», quod (i. hoc ) sibi Joannes soluit et quod non d-uit, hoc non soluit.
N.
servitium:
ZabDziej II p. 314 (a. 1486) : solucionem pro suo servicio recepturus, quod d-uit.
2. zasłużyć na coś złego, zawinić; noxam mereri, noxium esse
CracArt I p. 32 (a. 1401) : debet ipsam uxorem, cum d-uerit, cum flagello aut virga corrigere.
Praec. poenam sim.
WilkLub p. 1 (a. 1408) : quicunque gladium evaginaverit ... d-etur pro pena unam sexagenam consulibus dare.
StPPP VIII p. 41 (a. 1499) : Laurencius et Nicolaus ... meruerunt penas ... et Psrzepyorka ... similiter d-uit penam.
AAlex p. 428 (a. 1504) : cum malefactoribus istud fecimus, quod d-uerunt pro ipsorum malis.
Ita saepius saec. XVI. Glossa Pol.
GLc p. 10 : «dowyny scha» d-ri.
N. locut. impers.
WROCŁ. EpitConcl fol. q 6b : <per> peccatum d-etur gratia subtrahi et per consequens labi.
II.
1. zasłużyć się komuś, pozyskać czyjeś względy; bene mereri de aliquo, aliquem sibi conciliare.
Constr.
a. sq. acc.
N. addito dat.
CRIC. in Tom. X p. 414 (a. 1528) : quanto conatu dnum capitaneum et domum ejus d-re mihi studui.
Ita saepius. b. sq. dat.
KodWp III p. 499 (a. 1380) : qui rector ecclesiae nobis et ecclesie nostre modo et inantea d-uit sufficienter et constanter.
2. odsłużyć komuś, wzajemnie usłużyć, odwdzięczyć się; in vicem bene mereri de aliquo, beneficium reddere
Tom. IV p. 16 (a. 1516) : quod nos ... vestre celsitudini omni officio et studio nostro d-bimur.
ConcPol III p. 86 (a. 1519) : occasionem d-ndi favoris ... tui.
III. singulare: nie zasługiwać na coś; minime mereri
KADŁUB. p. 6 : divitie ... infamia possesse nomen divitiarum d-entur.
Ib. p. 59 : solus ... solacia veris (ed. verto) d-ui, solum d-uisse pudet.
Cf. DEMERITUS II.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)