- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- A.
- N.
[dep.
modo usurpatur?
cf.
infra 996, 6.1.
pl.
ind.
praes.
(perf.
?)
act.
coniunctimus:
PommUrk IV
p. 429 (a. 1310)
:
membravimus, coniunctimus et unimus nostra unione ... capellam.
3.
sg.
con.
praes.
pass. coniungetur cf.
infra 996, 2.]
I.
res
A.
propr.
1.
składać razem, łączyć; iungere, complicare (v.
gr.
manus).
Syn.
colligere (
FormJ
p. 36
;
ArPrawn VI
p. 221, a. 1554)
;, unire (
PommUrk IV
p. 429, a. 1310).
Additur
in unum (
FormJ
p. 36
).
Refl. zjednoczyć się, łączyć się; uniri
DŁUG. Op. p. 563(= p. 65 F. ): insigne Leliwa, quae lunam defectuosam cum stella glauca ... defert ... cum (v. l. in) ea domo Polonorum, quae defectuosam lunam rubeam cum stella rubea deferebat, se c-xit et univit.Pass. stykać się, sąsiadować; adiacere, vicinum esse
CALLIM. Hist. p. 22 : c-itur Silesiae Polonia.
N.
α.
scutum
łączyć tarcze na znak zawarcia przymierza; foederis initi signum
GALL p. 472(= p. 142, 11 M. ): qui Svatopelcus cum (ita ed., ms. se cum) Bolezlavo unum scutum c-xerat (cf. infra B 1).
β.
iur.
bona :
APozn II p. 300 (a. 1495) : pro ... debito bona ipsius ... arestaverunt et iure mediante c-xerunt (cum suis sc. ).
γ.
gramm. dictiones (de
coniunctione:
GŁOG. Alex. II fol. A 5b)
, vocales
(
id. ExLog
fol. 22b
), item
pass.
de verbis (
MassaGr v. 140
).
δ.
phil.
pass. tworzyć związek logiczny (o terminach); coniunctionem, quae vocatur (cf.
s.
v. ) efficere
BYSTRZ. ParvLog fol. G Ib : disiunctiuus descensus ... cuius termini c-untur distributiue; disiunctus est descensus ... cuius termini c-untur disiunctim ... copulatus est descensus ... cuius termini c-untur copulatim.
GŁOG. ExLog fol. 98b : propter extremitatum coniunctionem vel disiunctionem cum medio creduntur proporcionabiliter inter se c-i vel disiungi.
2.
dołączać, dodawać; adiungere, addere
KodPol I p. 99 (a. 1278) : hanc etiam prelibatis c-imus prerogativam.
Constr.
ad
1—2: a. abs. b. sq.
dat. c. sq. cum.
3.
pass.
astr. znajdować się w pozycji koniunkcji astronomicznej (o księżycu); de luna in coniunctione
(cf.
s.
v. ) posita
NIC. BŁ. Serm. I p. 37 : luna ... est ... quasi nulla ... quando c-itur terrae.
B.
transl.
foedus, amicitiam
sim.: zawrzeć;
inire
GALL. p. 444 (= 91,16 M.) : cum hostibus fratris ... foedus et amicitiam c-bat.
*CodEp III p. 244 (a. 1476) : ut inter nos c-ta ... amicicia magis et fortius c-etur et confirmetur.
Tom. I p. 225 (a. 1511) : Tartarus cum Turco ... societatem in perniciem nostram c-et.
Item
matrimonium :
ZabDziej III p. 213 (a. 1492) : Dorothea ... petit Stanislaum ... matrimonium c-i et cohabitari (i. e. petivit iudicem, ut Stanislaus matrimonium coniungeret et cohabitaret ).
II.
homines
1.
zaliczyć; adnumerare
CIOŁ. Lib. II p. 199 : quem ... Altissimus ... sedibus glorie sue ... c-xit.
ADAM p. 315 : in numerum meorum filiorum vos supputabo et c-am (ed. coniugam, sed cf. notam ed. ).Saepius refl. alicui (cum aliquo) związać się, sprzymierzyć; socium se adiungere.
Additur
amicitiae foedere (
*Lites I
p. 421, a. 1310).
N.
ecclesiae
zawrzeć braterstwo modlitwy; meritorum communionem inire
PommUrk II p. 506 (a. 1283) : domina Gherburgis ... nostre ecclesie se c-xit (cf. infra p. 507: ipsam in nostram recepimus fraternitatem).
2.
feminam (alicui)
wydać za mąż; in matrimonium collocare.
Additur in matrimonium (
CodEp I 2,
p. 8, a. 1445)
matrimonialiter (
KOMOR.
p. 305
),
item in illicitum amorem (
RFil XLVII
p. 371, a. 1501).
Part. perf. loco subst.
coniuncta,,
-ae
f.
żona; uxor
ZabDziej I p. 207 (a. 1529) : Anna ... c-ta ... Stanislai.Cf. Th. IV 337, 10 sqq.
N.
sibi
wziąć za żonę; uxorem ducere
StSyn III p. 16 (a. 1320) : nullus aliquem ... sibi matrimonialiter c-at.Refl. et pass. (alicui, cum aliquo) dopełnić małżeństwa; matrimonium consummare.
Additur
carnaliter
(
StPPP II
p. 776, a. 1471
:
non erat ei c-tus carnaliter alias «nye pokladal sze», cf. ZabDziej II p. 475, a. 1488),
in carnali actu (
ArHist
p. 163,
a. 1476)
, toro (
MPH IV
p. 777, saec. XIV
ineunte
).
III.
fungitur vice verbi
iniungere
przyznać, przydzielić
ADAM p. 299 : si vobis, o terreni, mortalis non esset c-ta vita.
Tom. X p. 205 (a. 1528) : cum nos, quorum tuendi potestas est c-ta, disjuncti simus et a bonis ... longius absimus.