General
Full Entry
More

COMPULSUS

Grammar
  • Formscompulsus, conpulsus
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -us
  • Part of Speechnoun
  • Gendermasculine
Meaning Outline
  • I.
    • 1. iussum, mandatum
    • 2. litterae, quibus iudex aliquem ad exhibenda scripta causae cognitioni necessaria compellit
    • 3. munus, quo rustici gregatim certas quasdam operas domino feodali pendere tenebantur
  • II. actus campanas pulsandi

Pełne hasło

COMPULSUS s. CONPULSUS, -us m.
  • F.
  • Th. (rec.),
  • H.
  • Ha.
I.
1. polecenie, rozkaz; iussum, mandatum
ŁASKI LibBen II p. 507 : inventarius ... ad mandatum et c-um ... archiepiscopi ... extractus.
2. pisemne zarządzenie sędziego w sprawie przedłożenia dokumentów mających służyć za podstawę orzeczenia sądowego; litterae, quibus iudex aliquem ad exhibenda scripta causae cognitioni necessaria compellit
StCrac p. 76 (a. 1553) : literas ... fundationis ... extradendas per c-um ... decreto suo ... mandaverunt.
3. tzw. tłoka, obowiązek masowego stawienia się chłopów celem wykonania prac na rzecz pana feudalnego; munus, quo rustici gregatim certas quasdam operas domino feodali pendere tenebantur
Visit. p. 407 (a. 1512) : aliqua tamen prata falcantur per c-um pro curia et aliqua venduntur.
II. bicie w dzwony; actus campanas pulsandi
SSrSil I p. 268 (a. 1482) : abbas transgressores ... excommunicatos declaravit ... de ambone eadem die in c-u summe misse, similiter in c-u et ante incepcionem vesperorum.
Cf. COMPULSATIO COMPULSO.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)