- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- A.
- BJ.
- H.
- N.
I. aliquem
1.
zapewniać, upewniać, ubezpieczać; alicui fidem confirmare.
Iuxta positum
firmare (
GŁOG. Anal.
fol. 85a
).
Constr.
a.
sq.
de.
b.
sq.
quod.
c.
sq.
abl.
modi,
v.
gr. iuramento (
Tom. IV
p. 163, a. 1517).
d.
sq.
in
c.
abl.
Dogiel I p. 160 (a. 1461) : promittentes ... dominam ... reginam in dictis terris ... expedire, c-re, manutenere, tueri adversus quemlibet.
2.
zawiadomić, uprzedzić, powiadomić; edocere de aliqua re, certiorem facere
KodKKr I p. 38 (a. 1250) : dilacio facta fuit ... ut consanguinei reorum c-rentur.
Lites I p. 8 (a. 1320) : ad c-ndum iudices de sua iurisdiccione ad adverse partis instanciam.Cf. Th. III 891, 10 sq.
Syn.
informare, instruere (
Dogiel I
p. 55, a. 1440).
N.
alicui
*KodUJ II p. 98 (a. 1448) : ut res hic se habeant ad veritatem vestris fraternitatibus c-amus.Pass. dowiedzieć się; certiorem fieri
AKapSąd III p. 33 (a. 1469) : ex littera ... dni officialis c-tus fuerat de absolucione.
Constr.
a.
abs.
,
cf.
supra 25.
b.
sq.
oratione recta
KodKKr I p. 282 (a. 1361) : c-ntes... nos in causa ... huiusmodi procedemus prout fuerit racionis.
c.
sq.
de
cf.
Ita saepissime.
d.
sq.
acc.
c.
inf.
DŁUG. Hist. I p. 326 : Boleslaus exploratorum denuntiatione c-atur barbaros in frequentibus copiis convenisse.
e.
sq.
enuntiato obiectivo
AKap Sąd II p. 62 (a. 1425) : c-ntes vos ... quod ... ad penas iuris infligendas procedemus.Ita saepius.
AKapSąd III p. 154 (a. 1511) : per litteras suas c-vit ... plebanum, ut aprocuraret omnes res ... muratoribus.
f.
sq.
enuntiato interrogativo
*KodUJ II
p. 98
cf.
sq.
Dogiel I p. 123 (a. 1527) : rex Poloniae ... debet c-re per literas... dominum Ferdinandum ... an etc.
II. aliquid
1.
twierdzić, zapewniać, utrzymywać; asseverare, asserere, confirmare
DŁUG. LibBen II p. 400 : c-bat vidisse se occulis propriis ... privilegium ... coenobii.
GŁOG. Anal. fol. 80a : nihil plus c-atur, cum dicitur ‘omnis homo est animal et non est non animal’, quam si solum dicerem ‘omnis homo est animal’.
2.
stwierdzić, ustalić;
confirmare, cognitum ac certum reddere
KodWp I p. 40 (saec. XIII) : ut ... abbas ... predecessorem suum ... ad c-ndam rei veritatem ... statueret.
VITELO Persp. p. 141 : intuitus repetiti plus figunt et c-ant formas sensibiles in anima remanentes.
Ib. p. 142 : cum anima comprehenderit intentiones ... formarum, magis c-bitur sibi esse (subst. ) totius formae.
N.
dubium
i. q. tollere
GŁOG. Porph. fol. b Vb : remouere et c-re dubium ... questionis.Refl. (haud dubio e Pol. ‘upewnić się’)
StPPP VIII p. 876 (a. 1400) : super qua conparicione debent se c-re tertia die ante.
Part. perf. loco adi.
określony, pewny; definitus, certus
VITELO Persp. p. 141 : forma magis fixa in anima ... et magis c-ta.
GŁOG. Anim. fol. 32b : quod est cognitum, hoc est c-tum.
3.
zatwierdzić, potwierdzić; approbare, ratum facere
KodWp II p. 458 (a. 1334) : villam ... monasterio ... addicimus, ascribimus, ratificamus, c-amus.KodMaz(L) p. 342
( a. 1353) : privilegium... ratificamus, c-amus et sollempniter confirmamus.
StPPP IX p. 226 (a. 1531) : c-amus ratificamusque, quod etc.
III.
iur.
t. t. zagwarantować, zabezpieczyć prawnie; fideiubere, spondere, cavere
PommUrk IV p. 168 (a. 1304) : de hiis centum marcis dabit in festo beati Michahelis XXmarcas... iterum c-bit XVIII marcas.
LhnUrk I p. 184 (a. 1365) : CCC marcas certis ad hoc deputatis fideiussoribus c-re et persolvere debent.
1. aliquid, praec.
pecuniam, ut supra, ita passim.
N. glossas Pol.
StPPP II p. 558 (a. 1446) : neque sibi c-ui alias «vgysczil» pecunias nec inscripcionem habet super me.
AGZ XIV p. 462 (a. 1455) : quinquaginta marcas Masska ... Stanislao inscripsit et c-vit alias «vgisczyla».Ita passim.
N. constr. sq.
super :
AGZ XVI p. 216 (a. 1488) : marc(as) centum... c-at super tota villa Lubathowka.
Inde:
poświadczyć odbiór; receptum confirmare
PommUrk V p. 179 (a. 1314) : vendidimus duas villas... pro ducentis quinquaginta marcis iam pagatis et c-tis.
2.
aliquem:
APozn I p. 246 (a. 1456) : promisit... c-re Michaelem alias«wywarowacz» annum et diem sub omnibus bonis suis.KodPol III p. 468
( a. 1491) : Petrum... de ducentis florenis ... c-re volentes... sibi eos in et super custodia nostra Cracouiensi ... inscripsimus et demonstrauimus.
3.
alicui:
AGZ XIII p. 430 (a. 1464) : oportebat concordari cum filiis Syekani ... et ipsis c-re et ponere solutionem.