General
Full Entry
More

CENSUO

Grammar
  • Formscensuo, censuans
  • Etymologycensus
  • Inflectional type -are, -atum -ntis
  • Part of Speechnoun
  • Gendermasculine
Meaning Outline
  • I.
    • A. trans.
      • 1. pensionis nomine solvere
      • 2. pensionem imponere
    • B. pensionem solvere
  • II. fenus solvere

Pełne hasło

CENSUO, -are, -atum (census)
  • Dc.
  • N.
I.
A. trans.
1. płacić tytułem czynszu; pensionis nomine solvere
KodWp I p. 307 (a. 1258) : de quibus mansis incole advocato debent c-re ... fertonem ... quatuor mensuras siliginis, quatuor tritici et quatuor avene.
KodMp III p. 174 (a. 1364) : quiuis emeto ... de quolibet ... mansu ... mediam marcam temporibus perpetuis c-re teneatur.
Ita saepissime.
Syn.
dare ( KsgRachKr I p. 198, a. 1361) , reddere ( KodWp V p. 616, a. 1439) , solvere ( KodPol II p. 505, a. 1447).
N. constr.
a. sq. de : KodWp I p. 307 cf. sq. et passim. b. sq . ab:
ArPrawn V p. 395 (a. 1484) : c-ndo sibi a dictis octo ortis annuatim per fertonem.
c. sq. in :
AKap Sąd II p. 621 (a. 1475) : obliges te in tuis bonis c-re VII flor.
Dicitur etiam de rebus
KsgŁawKr p. 2 (a. 1365) : domum ... XX scot. census terrestris plebano Omnium Sanctorum c-ntem.
Ib. p. 254 (a. 1394) : edificia ... 1 1/2 mrc. per annum c-ntia.
KodUJ II p. 132 (a. 1451) : domum suam ... cum altera dimidia marca ... c-ntem annuatim plebano ad sanctam Annam.
N. sensu latiore:
płacić; solvere
PomnLw II p. 135 (a. 1414) : domini consulares solent annuatim c-re magistro canalium VI sxg.
2. obciążać czynszem; pensionem imponere
SchlUrk p. 417 (a. 1292) : tres mansi liberi et unus c-tus.
ArPrawn V p. 427 (a. 1394) : Iohannes vendidit Hartussio IIIIor virgas agri c-ns duas virgas et IIIIor grossos habet census.
B. intrans. płacić czynsz; pensionem solvere
KsgŁawKr p. 134 (a. 1375) : sic c-ndo super domo sua aciali.
AKapSąd III p. 339 (a. 1520) : ipsi per I mansum agri desertum ... colunt et dno heredi de eisdem c-ant.
N.
abs. loco subst. censuans,, -ntis m. płatnik czynszu; qui pensionem solvit
ARect I p. 297 (a. 1491) : tunc debuisset mgro Leonardo soluere, cum censum pro quartali s. Lucie anni Dni 1490 a c-nte recepisset.
Ib. infra solucionem soluendam quam cito ab ipsis c-ntibus censum recipiet.
N. de rebus
KodWp II p. 405 (a. 1326) : ager ... qui dicitur Paschiecova Gora ... decimabit sive c-bit praeposito ecclesiae s. Laurentii.
KsgŁawKr p. 45 (a. 1369) : domum ...sub censu duarum marcarum existentem Jacobo molendinatori ... c-ntem annis singulis.
II. płacić procent od pożyczki; fenus solvere
TPaw IV p. 259 (a. 1400) : quas pecunias si non persoluerint, extunc duas marcas ... c-re ... tenentur ... singulis annis, quousque prefate pecunie fuerunt exsolute.
PP III p. 158 (a. 1448) : post duos annos si peccunias circa se retinebit, tunc ab ipsis debet eidem puero c-re, donec circa se pecunias habebit.
APozn II p. 222 (a. 1439) : sex mrc. ... circa se reservavit, de quibus annuatim c-re debet iuxta contractum.
Cf. etiam StPPP XI p. 690 (a. 1466) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)