- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc. (subst.),
- B.
- A.
I.
propr.
1.
abs. pojemny, przestrzenny;
spatiosus, amplus.
2.
sq.
gen. : mieszczący lub mogący w sobie coś pomieścić; qui aliquid in se continet vel continere potest.
II.
transl.
A.
abs. odpowiedni, stosowny; idoneus
NIC. BŁ. Serm. I p. 35 : praelatus ... exemplo Christi semper in medio sedeat, est enim medium c-ius et efficacius, aequalius et evidentius.
AKapSąd I p. 87 (a. 1456) : studentes dummodo c-es fuerint, dictis distributionibus debere in toto gaudere.
B.
sq.
obiecto
1.
zdolny do przyjęcia, uzyskania czegoś; qui aliquid in se capere potest,
v.
gr. Dei (de anima
WŁODK.
p. 44
)
, mentis (
GŁOG. Phys. fol. A 2a)
, gratiae (
JAC. PAR. Serm.
fol. 7b
)
, indulgentiae (
*Theiner II
p. 36, a. 1427
et saepius), virtutis (
*Tom. IV
p. 279, a. 1518)
, vitae aeternae (
*CodVit
p. 530, a. 1421).
N. glossam Pol.
RFil XXV p. 130 (a. 1475) : magis c-x «byerzącza» eterne beatitudinis.N. locut. medicinae uleczalny; sanabilis
GALL p. 480(=157,8 M.) : oportet partem infirmam medicinae c-em ... conservari.
Constr.
a.
sq.
gen.
b.
sq.
dat.
?
GŁOG. Alex. I fol. lb : sapientia ... prouidet rationali creature, que est sue bonitati c-x (nisi leg. -is).
2.
zdolny do zrozumienia czegoś, pojętny; docilis, qui aliquid mente capere potest.
N. iur.
doli
odpowiedzialny za karalne czyny; criminis con
scius
StSyn VI p. 47 (saec. XV ineunte) : pueros doli c-es.
3.
zdolny do czegoś; alicui rei faciendae aptus, idoneus.
4.
iur.
t.t. zdatny, uprawniony do czegoś; qui aliquid faciendi vel possidendi ius habet
AKapSąd II p. 43 (a. 1418) : Laici non sunt c-es decime, nec tenentur pro iure decime intervenire.Cf. ib. p. 582 (a. 1460) et
DŁUG. LibBen I p. 501. AKapSąd II p. 543 (a. 1443) : laicus non est c-x iurium ecclesiasticorum.
StPPP VII p. 468 (a. 1455) : muniorum publicorum ... c-es.
N. locut.
α.
ordinis religiosorum :
DŁUG. Hist. V p. 462 : ad Ordinem Sanctae Mariae Theutonicorum ... assumantur c-es Ordinis.
β.
ecclesiae :
ArPrawn V p. 460 (saec. XV exeunte) : si abilis ad capituli tractatus et alias c-x ecclesie Gneznensis ... fuerit praepositus.
Syn.
habilis :
AKapSąd II p. 435 (a. 1472) : ad ... honores ... abilem et c-em.Cf. Th. III 302,63 sqq.
Constr. ad
2—4 a.
sq.
gen.
AKapSąd II
p. 43
cf.
supra 6.
Ita passim.
b.
sq.
abl.
PommUrk VII p. 144 (a. 1327) : vices nostras uni persone iurisdictione papali c-i committere dignaremur.
5.
sensu activo: zobowiązany; ad aliquid faciendum obligatus
KodUJ II p. 171 (a. 1456) : episcopus admisit... dominam ... ad probandum modum reddendi dictae decimae, secundum quem ipsam decimam, qui ipsius c-x erat, reddebat.