General
Full Entry
More

BANCUS

Grammar
  • Formsbancus, banccus, banchus, banckus, bankus
  • Etymology vox Germ.
  • Inflectional type -i
  • Part of Speechnoun
  • Gendermasculine
Meaning Outline
  • scamnum, subsellium
    • II.
      • 1. taberna, mensa mercatorum, in qua merces ementibus exponunt
      • 2. mensa nummaria, ubi accipiebatur dabaturque mutua pecunia, deinde: mensariorum societas
      • 3. syngrapha,scripta obligatio
    • III. + salis moles salis, praec. certae mensurae et ponderis
    • IV. + ławica) syrtis, locus arenosus

Pełne hasło

BANCUS, -i m. scr. banccus,,banchus,,banckus,, bankus (vox Germ. )
  • F.
  • Th.
  • Dc.
  • BJ.
  • N.
  • B.
ława; scamnum, subsellium
DŁUG. Hist. III p. 482 : Gnyewossius ... subter b-um corpore curvato intravit.
N. glossam Pol.
GLc p. 11 : b-um «lawica».
N.
scabinatus et abs. sędziowska; iudicum
KsgRachKr p. 32 (a. 1314) : Efrixco ... super b-um electus fuit scabinatus.
KodWp II p. 449 (a. 1332) : si aliquis in iudicio hereditario in quatuor b-is contra alium iure aliquid optinuerit.
II.
1. kram kupiecki, stragan; taberna, mensa mercatorum, in qua merces ementibus exponunt
KodPol I p. 121 (a. 1287) : unum b-um pistorum et unum sutorum.
KodMp II p. 211 (a. 1307) : Gerhardus ... habeat ... b-os carnificum, panum ... quotquod ... fuerint constructi.
LiegnUB p. 34 (a. 1316) : donavit ... abbati ... 1 macellam carnium ... et 2 b-os panum in ciuitate.
N. syn.
KsgŁawKr p. 239 (a. 1394) : scampna seu b-os panum.
KsgPrzem I p. 27 (a. 1407) : b-um alias maccellum sutorum.
Cf.
KodUJ III p. 176 (a. 1491). AGZ VI p. 1 (a. 1386) : b-os sive staciones sutoricas.
KodWp V p. 608 (a. 1439) : vicarijs dicte ecclesie ... institam siue b-um ... donauit.
N. glossam Pol.
KodWiel p. 22 (a. 1447) : in ... maccellis seu b-is carnium liberis vvulgariter «shochaczky».
N. constr. sq.
pro:
KodMp IV p. 25 (a. 1389) : b-um pro sutoribus ... adiungimus.
Cf. BANCA I .
2. kantor, gdzie wypożyczano pieniądze, później bank; mensa nummaria, ubi accipiebatur dabaturque mutua pecunia, deinde: mensariorum societas
StSyn IV p. 104 (a. 1420) : qui publice ... exercent usuras, b-os publicos tenentes racione mutui dandi ad usuras (cf. StWłocł p. 20, a. 1477).
AKapSąd II p. 260 (a. 1468) : pecuniarum, quas ... in b-is apud mercatores ... recepit.
AAlex p. 283 (a. 1503) : de b-o domini Turzo darentur pecuniae.
Tom. III p. 35 (a. 1514) : pecunia ... dabitur ex b-o Fuccarorum.
Ib. XIV p. 326 (a. 1532) : per b-um seu cursorem dominorum de Fukeri.
3. singulare: skrypt dłużny, pisemne zobowiązanie; syngrapha,scripta obligatio
DŁUG. Op. p. 434 : de quo factores ... coacti sunt in Urbe dare b-um (v. l. obligacionem) et de pensione annua solvenda ... praestare ... corporale iuramentum.
III. salis et abs. bryła soli, zwł. określonej miary i wagi; moles salis, praec. certae mensurae et ponderis
KodMp II p. 201 (a. 1296) : Boleslaus ... conuentui ... contulit ... duos b-os salis.
StPPP I p. 221 (a. 1368) : zupparius ... non debet ... dare b-um salis de sex centenariis, nisi per alteram dimidiam marcam.
DyplMog p. 93 (a. 1404) : unum b-um salis grossi sex centenarios in se continentem.
DŁUG. Op. p. 236 : salis concreta moles ad quantitates b-orum partiretur.
ChrClar p. 453 : datur privilegium ... super IV b-os in Weliczka.
MIECH. p. 160 : in Bochnya ... sal minerale in b-is et peciis magnis repertum est.
Distinguitur
bonus ( KodKKr I p. 107, a. 1278 ; KodMp III p. 30, a. 1339) , fortalis ( KodWiel p. 40, a. 1489) , Cracoviensis et Oswiecimiensis ( KodWiel p. 40, a. 1489 ; KodPol III p. 138, a. 1506).
N. syn.
KodMp IV p. 164 (a. 1418) : vnum b-um salis seu «balwan» (cf. GLb p. 12).
KodUJ IV p. 31 (a. 1510) : decem frusta salis, sive alias decem b-os donativos ... in perpetuum ... dedimus.
IV. (transl. ex I, cf. Pol. ławica) ławica piasku; syrtis, locus arenosus
DokKujMaz p. 188 (a. 1255) : vsque ... ad b-os, per quos Graba fluvius transit.
PommUB p. 433 (a. 1291) : ad b-os Malowionis in Chozina, eundem fluvium inferius et superius usque ad pontem.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)