General
Full Entry
More

BANDERIUM

Grammar
  • Formsbanderium, bannerium, banarium, banirium, balmarium, balinarium
  • Etymology a bando derivatum suffixo Graeco -ηριον addito
  • Inflectional type -ii
  • Part of Speechnoun
  • Genderneutre
Meaning Outline
  • I. propr. vexillum, signum militare
  • II. cohors militum sub uno vexillo coacervatorum
  • III. aulaeum super lecto extensum?

Pełne hasło

BANDERIUM, -ii n. scr. bannerium,,banarium,, banirium,,balmarium,,balinarium (a bando derivatum suffixo Graeco -ηριον addito)
  • Dc.
  • B.
  • N.
I. propr. chorągiew wojskowa; vexillum, signum militare
PommUrk I p.285 (a. 1249) : homo armatus ... gestans in manu sua b-um.
KodPol I p. 240 (a. 1373) : si ... capti fuerint sub nostro b-o in exercitu nostro (ita saepius ).
DŁUG. Hist. III p. 250 : b-a cum insignibus et armis ad pedes ... regis ... proiiciendo.
Id. Op. p. 575 : b-a Prutenorum erecta contra Poloniae regem Wladislaum.
N. locut.
cum (sub) banderiis extensis jawnie,w otwartej wojnie; palam, bello indicto ( KodLit p. 184, a. 1414 ; *CodVit p. 472, a. 1420.
Opp.
non extensis).
N. syn.
signum ( DŁUG. Hist. IV p. 20 ).
N. glossam Pol.
DŁUG. Op. p. 575 : hoc b-um minus, alias «gonicza chorougew».
II. meton. chorągiew, tj. oddział żołnierzy zgromadzonych pod jednym sztandarem; cohors militum sub uno vexillo coacervatorum
MPH II p. 901 (a. 1410) : Vytoldus ... cum b-o sancti Georgii, scilicet b-o prime aciei, bellum est ingressus.
Lites III p. 125 (a. 1414) : congregatis gentibus armorum cum exercitibus validis et b-iis.
DŁUG. Hist. III p. 583 : rex aliquot gentium suarum b-a illuc mittit.
Ita saepissime.
Syn.
vexillum (( KodKKr II p. 394, a. 1414 ; *CodEp II p. 302, a. 1432), ; acies ( AAlex p. 260, a. 1503).
III. sensu insolito: opona nad łóżkiem? aulaeum super lecto extensum?
StPPP II p. 426 (a. 1437) : unum b-um alias «namiot» in valore XX marcarum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)