- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
- H.
- N.
I.
wzięcie, przybranie kogoś lub czegoś; actus assumendi
A.
propr.
1.
eccl.
t. t.
(abs. vel c.
gen. )
Wniebowzięcie
Najśw. Panny Marii; Beatae
Virginis Mariae in caelum
sumptio
KodMp II p. 12 (a. 1288) : datum ... in die A-is Gloriose Virginis Marie.
StPPP IX p. 4 (a. 1408) : prorogauit terminos post A-is Marie festum.
DŁUG. LibBen I p. 16 : ecclesia ... sub titulo Sanctae Marie A-is.Ita saepe.
Inde ipsum festum
KodPol I p. 112 (a. 1280) : qui predictam ecclesiam in A-e Beatae Virginis ... devote accesserint.
CracArt IV p. 2 (a. 1317) : f(eria) 6 infra octav(am) A-is.
ChrClar p. 466 : in A-e ... Virginis Marie coronatus est ... Wladislaus.Ita saepius. Sensu latiore
MATTH. p. 105 : si omnes homines fuissent salvati, tunc quoad vitam aeternam non esset aliqua electio, sed magis una omnium generalis a-o.
2.
de re
a.
vestis
przywdzianie szaty; actus
induendi
MARTIN.OP. Marg. fol. 8a : apostasia religionis fit in postpositione tonsure et secularis vestis a-e.
ZABOR. p. 27 : morum ... et vestium peregrinorum a-o.
b.
medicinae
zażycie lekarstwa;
sumptio
NIC. BŁ. Serm. I p. 265 : electuaria ... non soluunt ieiunium sicut nec aliarum medicinarum a-o.
B.
transl.
1.
de homine: wybór, obiór, powołanie na jakieś stanowisko; electio, creatio
CodVit p. 282 (a. 1414) : accepimus ... a-em vestram, per quam Symonem … in advocatum recepistis.
CodEp II p. 234 (a. 1430) : circa a-em predicti filii in regem.
DŁUG. Hist. III p. 94 : quantae religionis pontifex fuerit, in ipso suae a-is primordio mox monstravit.
N.
ad apicem apostolatus
i. q. electio in papam
*CodVit p. 22 (a. 1390) : a-o ad (om. ed. ) apicem apostolatus domini ... Bonifacii.
2.
de re: przyjęcie;
acceptio.
N.
novae monetae
wprowadzenie nowej waluty; actus novos nummos inducendi
UrkOel s p. 20 (a. 1203) : inter abjectionem ... veteris et novae a-em monetae, monetarius ... habeat jus sal vendendi.
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
gen.
subiectivo et obiectivo.
c.
sq.
acc.
d.
sq.
in
c.
acc.
DŁUG. Hist. IV p. 208 : Martinus suam electionem et a-em in summum pontificem per literas ... significavit.
Ib. V p. 559 : papa coronationem suam atque a-em in papatum Kasimiro ... regi ... insinuavit literis.
II.
1.
phil.
założenie, przesłanka;
propositio
CALLIM. Rhet. p. 10 : accedunt etiam diffinitionibus eiusmodi a-es.
COPERN. Rv. p. 233 : sequitur tractatus de ... earum a-um defectu.Cf. ASSUMPTUM.
2.
rhet.
drugorzędny argument obrony; ratio minor,
quae a defensore principali
argumento adiungitur
CALLIM. Rhet. p. 120 : accusator extenuata a-e crimen augebit.
Ib. accusator impugnabit a-em aut per inficiationem ... aut per obsistentiam.
N.
in assumptionem labi (
CALLIM. Rhet.
p. 120
).
Cf.
ASSUMPTITIA.